Eileiders: wat is hun rol bij een zwangerschap?

Wat zijn eileiders?

De eileiders zijn een onderdeel van de vrouwelijke geslachtsorganen. Het zijn dunne buisjes die je eierstokken met je baarmoeder verbinden. Elke vrouw heeft twee eileiders. Van elke eileider zit één uiteinde vast aan de baarmoeder. Aan het andere uiteinde zit een soort trechter, die boven de eierstok hangt. Deze vangt de eicel op na je eisprong.

Je eileiders zijn tien tot twaalf centimeter lang en heel dun. Ze zijn maar 1 millimeter dik. Ook zijn ze heel soepel en buigzaam. Dit is niet alleen nuttig om de eicel op te kunnen vangen. Ook kunnen ze hierdoor goed meebewegen met je baarmoeder wanneer deze groeit tijdens de zwangerschap.

Eileiders en eisprong

Ongeveer elke vier weken heb je een eisprong, ook wel ovulatie genoemd. Een rijpe eicel verlaat op dat moment je eierstokken. Of de eicel uit je linker- of rechtereierstok komt, verschilt per maand. Het rijpe eitje wordt opgevangen door de eileider om naar de baarmoeder vervoerd te worden.

Vlak voor je eisprong beweegt je eileider al naar de eierstok toe. Het trechtervormige uiteinde heeft een soort vangarmpjes. Deze vouwen zich om de eierstok heen. Daardoor komt de eicel niet in je buikholte terecht, maar in je eileider.

Door de eileider reist de eicel naar de baarmoeder. De eicel kan zelf niet bewegen. Gelukkig zitten er in je eileider een soort bewegende haartjes. Deze trilharen helpen om de eicel richting de baarmoeder te duwen. In de wanden van de eileiders zitten ook spieren. Wanneer deze zich samentrekken, duwen ze de eicel ook vooruit.

Eileiders en bevruchting

De bevruchting van de eicel gebeurt in de eileider. Tijdens het vrijen komen er miljoenen zaadcellen in je vagina. De zaadcellen zwemmen naar de eicel toe. Binnen vijf minuten kunnen de eerste spermacellen al je eileiders hebben bereikt. Als de eicel bevrucht is, verplaats deze zich verder naar de baarmoeder. Daar kan de bevruchte eicel zich innestelen.

Zaadcellen kunnen in je baarmoeder en eileiders gemiddeld drie dagen overleven. Een eicel leeft maar ongeveer een dag. Daarom ben je de twee dagen voor de eisprong en de dag van de eisprong het meest vruchtbaar.

Eileiders tijdens de zwangerschap

Is de bevruchte eicel veilig aangekomen in de baarmoeder? Dan zit de taak van de eileiders erop. Tijdens de zwangerschap gebeurt er heel weinig in deze buisjes. Als je zwanger bent, heb je tijdelijk geen eisprong meer. De eileiders hoeven dus geen eicellen naar de baarmoeder te brengen.

Wel komt het soms voor dat de bevruchte eicel niet helemaal goed naar de baarmoeder verplaatst wordt. Deze blijft ‘hangen’ in de eileider. Er kan dan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap ontstaan. Het kan ook in de eierstokken, baarmoederhals of buikholte gebeuren. Dit komt wel minder vaak voor.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Als de bevruchte eicel blijft hangen in de eileider, ontwikkelt de zwangerschap zich daar. Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan het embryo de eerste weken nog groeien. Maar na een tijdje past dit niet meer. De eileider is hier niet voor gemaakt. Door de druk van het groeiende embryo scheurt de eileider. Zo kunnen ernstige bloedingen ontstaan. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap moet daarom altijd worden weggehaald.

Heb je problemen (gehad) met je eileiders? Dan is het slim om meteen een echo te plannen zodra je weet dat je zwanger bent. Bij eerdere problemen aan je eileiders is de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wat hoger. Geef het daarom aan wanneer je een afspraak maakt voor een echo. De arts kijkt dan op een vroeger moment of het embryo netjes in je baarmoeder is ingenesteld.

Eileiders en vruchtbaarheid

Soms kunnen er problemen zijn met je eileiders. Dit kan ervoor zorgen dat je minder vruchtbaar bent. Waarschijnlijk zit bij een derde van de vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen het probleem in de eileiders. De volgende eileiderproblemen kunnen de oorzaak zijn van verminderde vruchtbaarheid.

Verstopte eileider

Als je een verstopte eileider hebt, kan de eicel de baarmoeder niet meer bereiken. Een verstopte eileider kan ontstaan door verklevingen. Verklevingen zijn een soort vliezen van littekenweefsel. Ze kunnen ontstaan door een ontsteking in de buikholte, zoals een geknapte blindedarm. Ook een buikoperatie, eileiderontsteking of endometriose kan verklevingen geven en een verstopte eileider veroorzaken.

Verklevingen rond de eileider

Zitten er juist veel verklevingen rondom de eileider? Dan kan deze niet goed meer naar de eierstok toe bewegen tijdens de eisprong. Het eitje kan dan niet in de eileider komen.

Eileiderontsteking

Soms kan een eileider gaan ontsteken. Dat kan door verschillende bacteriën komen. Bij ongeveer de helft van de vrouwen komt het door de soa chlamydia. Bij veel vrouwen wordt niet ontdekt welke bacterie de oorzaak is. Meestal is het goed te behandelen met antibiotica en geneest het helemaal.

Soms kan er ontstekingsvocht achterblijven in je eileider. Daardoor kan de zaadcel minder makkelijk bij de eicel komen. Ook kan een eicel de baarmoeder niet goed bereiken. Als de andere eileider nog goed is, kan het verwijderen van de eileider met vocht de kans op een natuurlijke zwangerschap groter maken. Is de andere eileider ook beschadigd? Dan kan de arts nog proberen het vocht uit de eileider te halen. Dit zorgt niet altijd voor verbeterde vruchtbaarheid.

Beide eileiders verwijderd

Bij vrouwen met een verhoogd risico op eierstokkanker worden soms de eierstokken en eileiders weggehaald. Je kan dan niet meer via de natuurlijke weg zwanger raken. Je eierstokken maken namelijk de hormonen die nodig zijn om zwanger te worden. Je gynaecoloog kan je vertellen wat er wel nog mogelijk is.

Beschadigde eileiders

Door verklevingen of verstoppingen kunnen beide eileiders beschadigd zijn. De kans om op een natuurlijke manier zwanger te worden is kleiner. Hoe erg de verklevingen of verstoppingen zijn, bepaalt hoe groot de kans is om zwanger te worden.

Als een van je eileiders helemaal goed is, kan je gewoon zwanger worden. Wel is de kans per maand iets lager. Gelukkig kan je goede eileider wel een eicel opvangen uit de eierstok aan de kant van de slechte eileider.

Sterilisatie

Als je gesteriliseerd bent, zijn via een operatie allebei je eileiders afgesloten. Dit is definitief. Je kan dus niet meer op een natuurlijke manier zwanger worden.

Onderzoek aan eileiders

Bij verminderde vruchtbaarheid kan een arts een HSG onderzoek doen. HSG staat voor hysterosalpingografie. Dit is een speciale röntgenfoto. Door een contrastvloeistof te gebruiken, kan de arts zien of je een verstopte eileider hebt. Ook bij pijn onderin je buik, koorts of meer slijm uit je vagina, kan dit onderzoek nuttig zijn. Heb je dit soort klachten? Dan is het slim om de huisarts te bellen. Die kan onderzoeken of je een eileiderontsteking hebt. Als het nodig is, kan hij of zij je doorsturen naar het ziekenhuis voor een HSG.