Zaadkwaliteit verbeteren: 10 fabels en feiten over mannelijke vruchtbaarheid

1. Roken en drinken hebben een negatieve invloed op je sperma

Feit. Roken heeft een groot effect op je vruchtbaarheid. De schadelijke stoffen in een sigaret zorgen ervoor dat je zaadcellen minder beweeglijk worden. Daarnaast neemt je sperma af in volume en is de kans op een afwijkende vorm van de geslachtscellen groter.

Omdat je door te roken giftige stoffen in je lijf brengt, kunnen er ook afwijkingen ontstaan in het DNA van je spermacellen. Hierdoor ontstaan afwijkende spermacellen, wat het risico op een miskraam of een baby met afwijkingen verhoogt. Tot slot kan roken leiden tot impotentie of erectieproblemen. Vrijen gaat dan moeilijker.

Hetzelfde geldt in zekere mate voor alcoholgebruik. Probeer dus te stoppen met roken en je alcoholgebruik te matigen. Zo heb je de grootste kans op gezond sperma en een voorspoedige bevruchting en zwangerschap.

2. Mannen blijven hun hele leven vruchtbaar

Fabel. Het klopt dat mannen langer vruchtbaar blijven dan vrouwen. Toch neemt je spermakwaliteit geleidelijk af naarmate je ouder wordt. Vanaf 45 jaar begint het herstelmechanisme dat je zaadcellen gezond houdt namelijk minder goed te functioneren.

Rond je zestigste is de vermindering in je vruchtbaarheid duidelijk te merken. De kans op een succesvolle bevruchting is dan kleiner. Ook neemt het risico op aangeboren aandoeningen bij je baby toe.

3. Hoge temperaturen zorgen voor slechter sperma

Feit. De temperatuur van je teelballen heeft effect op je zaadkwaliteit. Je ballen horen ongeveer 2 °C koeler te zijn dan de rest van je lichaam, ongeveer 35 °C. Dit is ook waarom je ballen buiten je lichaam hangen. Loopt de temperatuur op, dan wordt je sperma minder beweeglijk en sterven de zaadcellen eerder af.

Als je hoopt op een zwangerschap, is het verstandig om je bezoekjes aan de sauna tot een minimum te beperken. Ook warme baden en sporten als bikram yoga kunnen zorgen voor een te hoge temperatuur. Wil je ’s nachts de temperatuur in je balzak optimaal houden? Slaap dan met ontbloot onderlichaam of in een wijde boxer.

4. Er bestaan pillen die je zaad verbeteren

Fabel. Op internet zijn allerlei middelen te koop die je spermakwaliteit ten goede zouden komen. Hier wordt veel geld mee verdiend, maar de werking is doorgaans niet bewezen. In sommige gevallen zitten er zelfs schadelijke stoffen in, die je gezondheid kunnen aantasten.

Het slikken van een vitaminesupplement kan soms een positief effect hebben. Dit is voornamelijk het geval als je niet voldoende voedingsstoffen uit je eten kan halen of een vitaminetekort hebt. Overleg voordat je begint met het slikken van pillen altijd met je huisarts of apotheker. Zo weet je zeker dat het veilig is en er geen ongewenste effecten optreden.

5. Veel zitten vermindert je spermakwaliteit

Feit. Door langdurig te zitten, kan de temperatuur in je teelballen oplopen. Als je zit, wordt je balzak enigszins bekneld. Hierdoor stijgt de temperatuur, waar je sperma onder lijdt.

Heb je een zittend beroep? Probeer dan om tussendoor regelmatig op te staan. Je kan bijvoorbeeld elke twee uur een wekker zetten om je hieraan te herinneren. Zit je veel in de auto? Laat je stoelverwarming dan uit en probeer om niet langer dan twee uur achter elkaar te rijden. Neem desnoods pauzes. Dit is voor je concentratie op de weg ook beter.

6. Leefstijlveranderingen hebben direct effect

Fabel. Het duurt ongeveer twee tot drie maanden voor een zaadcel om uit te rijpen. Bij je ejaculatie komen dus spermacellen vrij die maanden geleden tot stand zijn gekomen. Wil je je leefstijl aanpassen om je vruchtbaarheid te verhogen? Dan duurt het dus drie maanden voordat je effect kan merken.

Voor sommige leefstijlveranderingen is zelfs meer tijd nodig. Stoppen met roken kan bijvoorbeeld moeite kosten en daardoor langer duren. Gun jezelf de tijd om duurzame veranderingen door te voeren voordat jullie actief gaan proberen om zwanger te worden. Dit heeft uiteindelijk alleen maar voordelen.

7. Je voedingspatroon kan invloed hebben op je zaadkwaliteit

Feit. Je gezondheid heeft invloed op je sperma. En voeding heeft invloed op je gezondheid. Een onevenwichtig voedingspatroon of overgewicht kunnen de kans op een zwangerschap verkleinen. Er zijn een aantal vitaminen en mineralen, zoals vitamine C, selenium en zink, die een rol spelen bij de aanmaak van zaadcellen.

Bij een normaal, gebalanceerd eetpatroon krijg je alle voedingsstoffen binnen die je nodig hebt om gezond te blijven. Dit komt niet alleen je geslachtscellen, maar ook je algehele fitheid ten goede. Vind je het lastig om gezond te eten? Overleg dan met je huisarts of een diëtist.

8. Je laptop op schoot houden maakt je minder vruchtbaar

Fabel. Er zit een kleine kern van waarheid in deze fabel. Je laptop stoot namelijk warmte uit. Wanneer je deze langdurig bij je scrotum in de buurt zet, verhoogt dit de temperatuur in je ballen. Dit kan je spermakwaliteit verminderen. De meeste mensen hebben hun laptop echter op hun bovenbenen staan, waardoor dit effect al veel kleiner wordt.

Daarnaast zijn sommige mensen bang voor de straling die van een laptop afkomt. Hier is weinig onderzoek naar gedaan, maar de kans dat dit je vruchtbaarheid vermindert is klein. Hetzelfde geldt voor een mobiele telefoon in je broekzak.

9. Ziekte en medicatie kunnen je vruchtbaarheid verminderen

Feit. Bepaalde infectieziekten kunnen je zaadkwaliteit behoorlijk beïnvloeden. Heb je bijvoorbeeld de bof gehad na je puberteit? Dan is het risico op verminderde vruchtbaarheid een stuk hoger. Ook ontstekingen aan je geslachtsdelen, bijvoorbeeld door een soa, kunnen problemen opleveren.

Enkele medicijnen zorgen ervoor dat je vruchtbaarheid vermindert. Dit geldt onder meer voor chemokuren. Zelfs als je deze als kind hebt ondergaan, kan je zaadkwaliteit hier nog onder lijden. Je huisarts of behandelend specialist kan je hier het beste over informeren.

10. Strakke broeken kan je beter vermijden

Fabel. Veel mensen denken dat strakke broeken tot een verminderde vruchtbaarheid kunnen leiden. Dit is slechts gedeeltelijk waar. Als je veel zit en erg strakke broeken draagt, kan de temperatuur in je teelballen iets sneller oplopen dan wanneer je lossere broeken draagt.

Het effect van een strakke broek is echter veel kleiner dan men vaak denkt. Het aantal zaadcellen dat extra af zou sterven is relatief laag. De kans op een succesvolle bevruchting blijft daarom ongeveer gelijk. Je kan je dus gewoon blijven kleden zoals jij dat graag wil.