Utrogestan: wat is het en hoe gebruik je dit medicijn?

Wat is Utrogestan?

Utrogestan is een medicijn dat onder andere gebruikt wordt bij vruchtbaarheidsproblemen. De werkende stof in dit medicijn is progesteron. Progesteron is een vrouwelijk hormoon. Het speelt een belangrijke rol bij je menstruatiecyclus en bij zwanger worden.

Utrogestan kan daarom helpen bij verschillende problemen, zoals ongewoon bloedverlies, een uitblijvende menstruatie, vruchtbaarheidsbehandelingen en een dreigende miskraam of vroeggeboorte. Je kan het in verschillende vormen krijgen van je dokter, namelijk pillen, vaginale capsules of een vaginale gel. Welke vorm je krijgt, hangt af van de reden van gebruik.

Hoe werkt Utrogestan?

Wanneer je dit medicijn gebruikt, verhoogt het de hoeveelheid progesteron in je bloed. Dit hormoon regelt samen met oestrogeen je menstruatiecyclus. Bij een gezonde cyclus maken je eierstokken in de tweede helft van je menstruatiecyclus progesteron aan.

Na je eisprong zorgt het ervoor dat het slijmvlies van de baarmoederwand dikker wordt. Daardoor kan een bevruchte eicel zich goed innestelen. Daarnaast voorkomt progesteron dat er na de eisprong nieuwe eicellen kunnen rijpen. Hierdoor krijgt de bevruchte eicel de beste kansen.

Ook tijdens een zwangerschap is progesteron belangrijk. Het zorgt er vooral in de eerste fase voor dat het embryo goed blijft zitten in de baarmoederwand. Als je lichaam zelf te weinig progesteron aanmaakt, kan Utrogestan in deze fase helpen. Na ongeveer 12 weken zwangerschap neemt de placenta deze taak over.

Wanneer je zelf te weinig progesteron aanmaakt of wanneer je in een vruchtbaarheidsbehandeling zit, kan Utrogestan ervoor zorgen dat dit allemaal goed gebeurt.

Wanneer gebruik je Utrogestan?

Je arts kan Utrogestan om verschillende redenen aan je voorschrijven. Bij onderstaande situaties kan het gebruik van Utrogestan helpen.

• Vruchtbaarheidsbehandeling. Bij een IVF- of ICSI-behandeling krijg je vaak Utrogestan. Dit gebeurt soms ook na een IUI-behandeling. Bij deze behandelingen wordt je eigen aanmaak van progesteron stilgelegd om je cyclus zo goed mogelijk te kunnen regelen. Daarom krijg je ter vervanging van je eigen progesteron Utrogestan.
• Tussentijds bloedverlies. Soms zorgt een tekort aan progesteron ervoor dat je buiten je menstruaties om bloed verliest. Dit heet spotting. Door Utrogestan te slikken, help je de hormoonbalans in je lichaam te herstellen. Dit kan spotting voorkomen of minder maken.
• Problemen rondom menstruatie. Ook bij andere problemen rondom je menstruatie kan Utrogestan helpen. Zorgt een tekort aan progesteron ervoor dat je cyclus onregelmatig is? Dan helpt progesteron slikken om je cyclus regelmatig te krijgen.
• Vroeggeboorte of herhaalde miskramen. Utrogestan kan ook helpen om een dreigende vroeggeboorte of herhaalde miskraam te voorkomen. Tussen 34 en 37 weken verkleint het de kans op een vroeggeboorte met 50 procent. Vóór 34 weken verkleint het de kans van 26 procent naar 10 procent. Waarom Utrogestan helpt bij een dreigende vroeggeboorte of herhaalde miskramen, is nog niet precies bekend.
• Overgangsklachten. Wanneer je in de overgang raakt, maken je eierstokken steeds minder hormonen aan. Je lichaam zoekt dan naar een nieuw evenwicht in de hormoonspiegel. Dit zorgt soms voor klachten. Utrogestan kan helpen om deze klachten te verminderen.

Hoe gebruik je het?

Utrogestan krijg je op recept via een arts. Je kan dit medicijn dus niet uit eigen beweging gaan gebruiken. Utrogestan bestaat in verschillende vormen. Je neemt het meestal twee of drie keer per dag in. Op welke manier jij het medicijn inneemt, vertelt je fertilteitsarts of gynaecoloog je.

• Pillen. Wanneer je Utrogestan via de mond inneemt, kan je dit het beste met een glas water doen. Hierbij kauw je niet op de pillen. Slik ze iedere dag zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip.
• Vaginale tabletten. Bij een vruchtbaarheidsbehandeling breng je de pillen of tabletten meestal in je vagina in. Je arts kan je een inbrenghuls geven om het inbrengen makkelijker te maken. Bij gebruik van een vaginale tablet kan je veel afscheiding verliezen. Een inlegkruisje gebruiken is daarom aan te raden.
• Vaginale gel. Bij een vruchtbaarheidsbehandeling is het ook mogelijk dat je Utrogestan gel inbrengt in je vagina. De gel zit in een soort spuitje, dat je leegmaakt in je vagina. Na gebruik gooi je het spuitje weg. Ook hier is een inlegkruisje aan te raden.

Hoelang gebruik je het?

Hoelang je dit medicijn gebruikt, hangt af van de reden waarom je het gebruikt:

• Vruchtbaarheidsbehandeling. Wanneer je bij een vruchtbaarheidsbehandeling start met Utrogestan en hoelang je hiermee doorgaat, kan per soort behandeling verschillen. Je fertiliteitsarts vertelt je wanneer je start en hoelang je het blijft gebruiken.
• Problemen rondom menstruatie. Wanneer je Utrogestan tegen problemen rondom je menstruatie slikt, doe je dit in de tweede helft van je cyclus. Je slikt het medicijn zo’n 12 tot 14 dagen per cyclus. Ongeveer een week na het stoppen volgt er een bloeding.
• Dreigende vroeggeboorte of herhaalde miskramen. Bij herhaalde miskramen gebruik je Utrogestan meestal tot week 12 van je zwangerschap. Gebruik je het om een vroeggeboorte te voorkomen? Bespreek dan met je arts hoelang je het medicijn moet gebruiken.

Kosten en bewaren van Utrogestan

Utrogestan kost zo’n €0,15 tot €0,52 per dag. Een deel hiervan krijg je vergoed door de zorgverzekering. Daarnaast betaal je een deel van de kosten zelf. Wanneer je aanvullend verzekerd bent, kan je deze kosten soms terugkrijgen. Neem contact op met je zorgverzekeraar voor meer informatie.

Je bewaart Utrogestan in de originele verpakking buiten de koelkast, op kamertemperatuur. Zorg ervoor dat je het buiten bereik van kinderen houdt. Is de houdbaarheidsdatum verlopen? Gebruik het medicijn dan niet meer en vraag je apotheker hoe je het kan weggooien.

Mogelijke bijwerkingen

Krijg je een behandeling met progesteron in de vorm van Utrogestan? Dan kunnen er bijwerkingen ontstaan. Sommige bijwerkingen lijken op de eerste symptomen van een zwangerschap. Denk aan misselijkheid, gevoelige borsten en vermoeidheid. Als je in een IVF-traject zit, kan dit valse hoop geven. Het is daarom goed om je te bedenken dat deze klachten bij jou niet hoeven te betekenen dat je zwanger bent.

Breng je Utrogestan in je vagina in? Dan is een veel voorkomende bijwerking het verlies van afscheiding. Deze afscheiding bestaat uit de gel of de inhoud die in de capsules zit. Door de hoeveelheid afscheiding vraag je je misschien af of er genoeg Utrogestan in je vagina blijft zitten. Dit is wel het geval. Je hoeft je hier dus geen zorgen om te maken.

Hieronder zie je de belangrijkste bijwerkingen die kunnen ontstaan. Kijk voor een compleet overzicht van de bijwerkingen in de bijsluiter van het medicijn.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 vrouwen):

• Spotting
• Wegblijven van je menstruatie (als je het medicijn meerdere maanden gebruikt)

Heel soms (bij 1 tot 10 op de 100 vrouwen):

• Vaginale jeuk en afscheiding (als je het medicijn in je vagina inbrengt)
• Klachten van je maag en/of darmen: opgezette buik, misselijkheid, diarree, verstopping
• Hoofdpijn
• Vermoeidheid
• Duizeligheid
• Gespannen of pijnlijke borsten

In zeldzame gevallen (bij minder dan 1 op de 100 vrouwen):

• Vaginale schimmelinfectie (als je het medicijn in je vagina inbrengt)
• Minder zin in seks
• Droge vagina
• Stemmingsveranderingen
• Trombose
• Vocht vasthouden

Op trombose na zijn deze bijwerkingen meestal onschuldig en gaan ze vaak vanzelf over. Is dit niet zo of heb je er veel last van? Neem dan contact op met je arts. Doe dit ook als je last krijgt van bijwerkingen die hier niet genoemd worden.

Wat mag je wel of niet doen?

Omdat het gebruik van Utrogestan bijwerkingen kan geven, vraag je je misschien af of de volgende dingen nog veilig zijn:

• Autorijden. Door dit medicijn kan je last krijgen van vermoeidheid en duizeligheid. Heb jij hier last van? Stap dan niet achter het stuur. Bespreek als je wil met je arts of je Utrogestan voor het slapengaan kan innemen. Je hebt dan overdag minder last van vermoeidheid of duizeligheid.
• Andere medicijnen gebruiken. Sommige medicijnen kunnen invloed hebben op de werking van Utrogestan. Gebruik je medicijnen? Geef dit dan door aan je arts. Deze kan je vertellen of je veilig Utrogestan kan gebruiken.
• Borstvoeding geven. Wanneer je per dag de normale hoeveelheid Utrogestan gebruikt, kan je veilig borstvoeding geven. Het heeft dan geen negatieve invloed op je kindje of op je melkproductie.