Verminderde vruchtbaarheid vrouw

Onvruchtbaarheid of verminderde vruchtbaarheid?

De medische term voor onvruchtbaarheid is infertiliteit. Pas wanneer met uitgebreid onderzoek bewezen is dat bij een stel één of beide partners geen kinderen kan krijgen, wordt gesproken van infertiliteit. Zolang dit niet is vastgesteld, wordt gesproken van subfertiliteit ofwel verminderde vruchtbaarheid.

Vragen van de huisarts voor de vrouw

Je huisarts zal je een aantal vragen stellen. Hij zal vragen naar hoelang je al probeert zwanger te worden, eventuele eerdere zwangerschappen of vruchtbaarheidsbehandelingen en je seksleven. Daarnaast zal hij willen weten hoe je cyclus verloopt, of je vroegere infecties (ook soa’s) of buikoperaties hebt gehad en naar je gebruik van geneesmiddelen. Daarnaast kan hij vragen stellen die op een hormoonstoornis kunnen wijzen. Ook kan hij vragen naar erfelijke ziekten in je familie.

Lichamelijk onderzoek huisarts

Vervolgens zal de arts waarschijnlijk een lichamelijk onderzoek doen. Hij zal hierbij kijken naar je lichaamsbouw en -beharing. Daarnaast zal hij met een instrument, genaamd eendenbek, je baarmoedermond bekijken. Daarna zal hij met inwendig vaginaal onderzoek en een hand op je buik voelen naar je baarmoeder en eierstokken.

Oorzaken verminderde- of onvruchtbaarheid vrouw

Wanneer de huisarts een van onderstaande problemen vermoedt, verwijst hij je door naar een gynaecoloog.

Geen eisprong

Om zwanger te kunnen worden heb je een eisprong nodig. Bij een korte (<21 dagen) of een lange (>35 dagen) menstruatiecyclus is het onzeker of er wel een eisprong is. Ook als je niet ongesteld en niet zwanger wordt, is de kans groot dat je geen eisprong hebt. Onder- of overgewicht, te snel afvallen, stress en te intensieve arbeid of sport kunnen de oorzaak zijn van het uitblijven van de eisprong en menstruatie. Ook kan er sprake zijn van het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), waarbij de eisprong gedurende langere periodes uitblijft.

Verstopte eileider

Wanneer de eileiders verstopt zitten, kan de eicel de baarmoeder niet bereiken. Oorzaken kunnen vroegere infecties (met name Chlamydia) of een operatie in de onderbuik zijn. Het is dan ook gebruikelijk dat je huisarts een chlamydia-test doet om te zien of je met chlamydia besmet bent (geweest).

Seksuele problemen

Ook fysieke en/of geestelijke problemen waardoor jullie geen (of een lage frequentie van) gemeenschap hebben, kunnen een zwangerschap in de weg staan. Andersom kan het uitblijven van een zwangerschap juist seksuele problemen veroorzaken. De huisarts kan je hierbij doorverwijzen naar een seksuoloog aangesloten bij Nederlandse Verenging voor Seksuologen (NVVS).

Overige oorzaken

Naast bovenstaande oorzaken kunnen ook bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld tegen epilepsie of kanker) en schadelijke stoffen zoals oplosmiddelen en bestrijdingsmiddelen je vruchtbaarheid verminderen. Ook het Asherman syndroom, waarbij verklevingen in de baarmoeder ontstaan, kan vruchtbaarheidsproblemen opleveren.

Test of je een eisprong hebt

Heb je een onregelmatige cyclus of twijfel je of je wel een eisprong hebt? Je kunt dit gemakkelijk zelf testen. Dit kan op twee manieren:

• Temperatuur meten. Door iedere ochtend voor het opstaan je temperatuur te meten en op te schrijven, kan je achterhalen of er een eisprong plaatsvindt. Als je temperatuur namelijk ineens wat hoger is (zonder dat je ziek bent), duidt dit vrijwel zeker op je eisprong. De temperatuur blijft licht verhoogd tot je eerstvolgende menstruatie.
• Ovulatietest. Je kunt in je urine testen of je een eisprong hebt door middel van een ovulatietest. Deze zijn bij de apotheek te koop. Als je weet dat je een eisprong hebt, hoef je dit niet iedere keer te testen. Het is namelijk mogelijk om je vruchtbare dagen te berekenen.

Verminderde kans op zwangerschap

Afhankelijk van de leeftijd van de vrouw, de uitkomsten van het lichamelijk onderzoek en de beweeglijkheid van de zaadcellen van de man, kan je huisarts inschatten wat de kans is dat je het komende jaar zwanger wordt. Wanneer deze groter is dan 40%, zal hij jullie adviseren nog 6 tot 12 maanden te proberen spontaan zwanger te worden. Tussen de 30% en 40% zal hij met jullie overleggen. Een vruchtbaarheidsbehandeling kan namelijk erg zwaar zijn en je hebt nog steeds een goede kans om spontaan zwanger te worden. Wanneer de kans dat je spontaan zwanger wordt onder de 30% ligt of wanneer je ouder bent dan 38 jaar, zal je worden doorverwezen naar een gynaecoloog of fertiliteitsarts.