Een draagmoeder: hulp bij het krijgen van een kindje
Een draagmoeder kan een oplossing zijn als een zwangerschap een gevaar voor je gezondheid oplevert, of om een andere reden niet mogelijk is. Zij draagt het kindje en staat het na de geboorte af aan de wensouder(s). Hoe vind je een draagmoeder, hoe gaat de bevruchting in zijn werk en wat moet je allemaal regelen?
Wat is draagmoederschap
Een draagmoeder of surrogaatmoeder is een vrouw die een kindje draagt voor ouders die zelf niet zwanger kunnen worden. Na de geboorte staat zij het kind af aan de wensouder(s).
Draagmoederschap kan plaatsvinden doordat de draagmoeder via kunstmatige inseminatie wordt bevrucht met het zaad van een wensvader. Ook kan een bevruchte eicel door middel van IVF of ICSI in de baarmoeder van de surrogaatmoeder worden geplaatst. Na de geboorte adopteren de wensouders het kind.
Het vinden van een draagmoeder
Het is in Nederland verboden om wegens commerciële redenen draagmoeder te worden. Je mag dus niet betaald krijgen voor het draagmoederschap.
In de praktijk komt het vrijwel niet voor dat iemand draagmoeder wil zijn voor een onbekende. De meeste mensen vragen in hun directe omgeving of iemand hun kind wil dragen. Omdat dit nogal wat van de draagmoeder vraagt, kan het moeilijk zijn om iemand te vinden.
De bevruchting
Er zijn twee manieren waarop de bevruchting kan plaatsvinden: laagtechnologisch of hoogtechnologisch draagmoederschap.
Laagtechnologisch draagmoederschap
Er is sprake van een laagtechnologisch draagmoederschap wanneer de moeder via de natuurlijke weg of kunstmatige inseminatie bevrucht wordt. De draagmoeder is dan de biologische moeder van het kind. Dit ligt voor de hand wanneer de wensmoeder geen eicellen (meer) heeft, of als de wensouders twee mannen zijn.
Hoogtechnologisch draagmoederschap
We spreken over hoogtechnologisch draagmoederschap wanneer de bevruchting buiten de baarmoeder plaatsvindt. Dit kan door middel van IVF of ICSI. Hierbij wordt een eicel van de wensmoeder bevrucht met het zaad van de wensvader.
Vervolgens wordt het hieruit ontstane embryo in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. De wensouders zijn op deze manier ook de biologische ouders van het kind. Het VUmc voert deze behandeling uit, ze geven hier meer informatie over in deze patiëntenfolder.
Juridische kanten aan draagmoederschap
Juridisch moet je bij draagmoederschap een aantal dingen goed regelen. De vrouw die het kind baart is voor de wet automatisch de moeder en wanneer de draagmoeder getrouwd is, is haar partner automatisch de vader.
Na de geboorte kunnen de draagouders de Raad voor de Kinderbescherming vragen ze te ontheffen uit het ouderlijk gezag. De wensouders moeten de raad juist om toestemming vragen om het kind in hun gezin op te nemen.
De wensouders dienen vervolgens bij de rechter voogdij over het kind aan te vragen. Na een jaar kunnen ze bij de rechter ook om adoptie vragen.
Afspraken tussen wensouders en draagmoeder
De meeste wensouders en draagmoeders kennen elkaar goed. Het zijn bijvoorbeeld zussen of goede vriendinnen. Natuurlijk wil je dat het draagmoederschap jullie relatie niet negatief beïnvloedt. Je zult daarom duidelijke afspraken moeten maken, zowel voor de periode waarin ze draagmoeder is, als daarna.
Spreek over het aantal pogingen dat jullie proberen om zwanger te worden en blijf communiceren over jullie wensen en verwachtingen.
Ook met betrekking tot de kosten zullen jullie afspraken moeten maken. Een zwangerschap brengt kosten met zich mee, waarvan het voor de hand ligt dat de wensouders deze zullen dragen. Denk hierbij onder andere aan kleding, zwangerschapscursussen en eventuele medische kosten.
Maar ook in de periode waarin de beoogde surrogaatmoeder probeert zwanger te worden kan ze kosten maken. Denk aan reiskosten van en naar het ziekenhuis of dagen waarop ze niet kan werken of oppassen op haar kinderen. Maak ook hier duidelijke afspraken over.
Daarnaast is het natuurlijk belangrijk vast te leggen wat de rol van de draagmoeder wordt na de geboorte. Het is heel natuurlijk dat zij een band vormt met de baby in haar buik.
Wanneer het kind opgroeit, zal de draagmoeder zich misschien met de opvoeding willen bemoeien. Het is dan belangrijk dat jullie vooraf jullie verwachtingen en grenzen naar elkaar toe goed hebben doorgesproken en opgeschreven.
Contact met lotgenoten
Voor een draagmoeder is het een zware beslissing om te besluiten tot draagmoederschap over te gaan en volgt daarna een vreemde situatie waarin je zwanger bent voor iemand anders.
Ook voor de wensouders kan dit een zware, stressvolle periode zijn waarin het telkens weer spannend is of de behandeling tot een zwangerschap leidt. Patiëntenvereniging Freya biedt informatie en lotgenotencontact voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen.
