Asherman syndroom: van oorzaak tot behandeling
Het Asherman syndroom is een vrij onbekende aandoening, waarbij verklevingen in de baarmoeder ontstaan. Het syndroom maakt het erg moeilijk om zwanger te worden. Wat houdt het precies in en wat is eraan te doen?
Wat is het Asherman syndroom?
Bij het Asherman syndroom, ook wel ziekte van Asherman genoemd, ontstaan na een ingreep in de baarmoeder verklevingen in de baarmoeder. De wanden van de baarmoeder kleven hierdoor aan elkaar, wat een zwangerschap behoorlijk in de weg staat. Ook menstrueer je niet of nauwelijks. Als het toch lukt om zwanger te worden, kan het syndroom leiden tot een miskraam of een vastzittende placenta.
Symptomen Asherman syndroom
Bij het Asherman syndroom heb je eigenlijk weinig klachten. Wat je vooral op kan vallen is dat je menstruatiecyclus verstoord raakt of dat zwanger worden maar niet lukt. Je kan last hebben van de volgende symptomen:
- Onregelmatige menstruatie of uitblijven van de menstruatie
- Weinig of geen bloedverlies
- Bruine afscheiding in plaats van een echte bloeding
- Pijn in de onderbuik
Deze klachten zijn niet heel specifiek voor het Asherman syndroom. Ze kunnen ook bij veel andere lichamelijke problemen voorkomen, zoals endometriose, PCOS, een ontsteking in het kleine bekken of spanningsklachten en stress.
Het Asherman syndroom en zwanger worden
Wanneer de wanden van de baarmoeder aan elkaar kleven, is zwanger worden moeilijk. De verklevingen kunnen de toegang tot de baarmoederholte blokkeren, waardoor zaadcellen de baarmoederholte niet kunnen bereiken. Daarnaast is het baarmoederslijmvlies erg dun. Stel dat er, ondanks de verklevingen, toch een bevruchting plaatsvindt, dan komt de bevruchte eicel gelijk voor het volgende probleem te staan: innestelen. Innesteling in dit dunne baarmoederslijmvlies is namelijk erg lastig.
Hoe ontstaat het Asherman syndroom?
De verklevingen bij het syndroom van Asherman komen door beschadigingen van het baarmoederslijmvlies. Deze beschadigingen worden meestal veroorzaakt door een operatie. Door de volgende ingrepen kan het baarmoederslijmvlies beschadigd raken:
- Een curettage
- Het operatief weghalen van de placenta
- Het weghalen van vleesbomen of poliepen
- Een keizersnede
- Een andere operatie aan de baarmoeder
Naast operaties aan de baarmoeder kan een infectie van de binnenwand van de baarmoeder (bijvoorbeeld door chlamydia) of tuberculose ook tot het Asherman syndroom leiden.
Bij elke operatie maakt je lichaam littekenweefsel aan. Dit is maar goed ook, want het zorgt er mede voor dat de wond goed heelt. Het nadeel is dat het littekenweefsel tot verklevingen kan leiden. Door verklevingen in je baarmoeder werkt het baarmoederslijmvlies niet meer zoals het hoort. Je menstruatie blijft dan vaak uit.
Wat is een curettage?
Na een zwangerschap, abortus of miskraam blijven soms weefselresten achter in de baarmoeder. Door middel van een curettage haalt een arts deze resten weg.
Niet iedereen die een curettage of andere ingreep aan de baarmoeder heeft gehad, krijgt het syndroom van Asherman. Het lijkt erop dat de ene vrouw er gevoeliger voor is dan de andere. Waar dit precies aan ligt, is nog niet helemaal duidelijk en wordt nog onderzocht.
Hoe weet je of je het Asherman syndroom hebt?
Het Asherman syndroom is nog niet erg bekend en geeft vaak weinig of zelfs geen klachten. Daarom kan het voorkomen dat je het hebt zonder dat je het doorhebt. Toch is het belangrijk om te weten of er bij jou sprake is van deze aandoening. Zonder behandeling kan het nare gevolgen hebben, zoals endometriose, een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, miskramen en onvruchtbaarheid.
Heb je een onregelmatige menstruatie terwijl deze voorheen regelmatig was en heb je één van bovenstaande ingrepen gehad? Dan is het verstandig om dit met je huisarts te bespreken. Hij kan je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor onderzoek en behandeling.
Diagnose
Om vast te stellen of je het Asherman syndroom hebt, kan je gynaecoloog een baarmoederfoto maken. Je krijgt wat contrastvloeistof ingespoten, waarna röntgenfoto’s van je baarmoeder en eileiders worden gemaakt. Er wordt dan gekeken of de vloeistof door kan stromen. Ook kan de gynaecoloog via je vagina en baarmoedermond met een soort kijkbuis de baarmoederholte bekijken (diagnostische hysteroscopie). Eventuele verklevingen zijn dan direct te zien.
Behandeling
De behandeling van het Asherman syndroom is een kijkoperatie, de medische term hiervoor is therapeutische hysteroscopie. Tijdens deze operatie worden de verklevingen weggeknipt. Na het verwijderen van de verklevingen wordt een koperspiraaltje achtergelaten om te voorkomen dat de wanden gelijk weer aan elkaar verkleven.
Daarnaast moet je enkele maanden hormonen slikken, die het baarmoederslijmvlies helpen te herstellen. Na een aantal weken of maanden kan het spiraaltje weer verwijderd worden. Met een controlehysteroscopie kijkt de gynaecoloog of het baarmoederslijmvlies goed hersteld is.
Waar behandelen?
Voor de gynaecoloog is dit een moeilijke operatie, omdat de kans bestaat dat er nieuwe verklevingen ontstaan. Er wordt namelijk opnieuw geopereerd. Daarom is het goed om naar een gespecialiseerd centrum te gaan, waar gynaecologen zitten die veel ervaring hebben met deze operatie. In Nederland zijn dat het Spaarne Gasthuis in Hoofddorp en Bergman Clinics in Hilversum. Dit zijn allebei expertisecentra op het gebied van het Asherman syndroom. In zo’n centrum is deze operatie bij 95% van de vrouwen succesvol.
Hoe verder?
Gelukkig is het Asherman syndroom goed te behandelen en is een zwangerschap na behandeling heel goed mogelijk. Helaas kunnen de verklevingen wel terugkomen na een bevalling, miskraam of curettage. Het beste is om na het afronden van de behandeling snel zwanger te worden. De hormonen die je tijdens je zwangerschap aanmaakt, hebben namelijk een positief effect op de baarmoeder.
Als je zwanger wordt na het Asherman syndroom, brengt je zwangerschap doorgaans geen extra complicaties met zich mee. Wel kunnen er verklevingen rondom de placenta ontstaan. Vanwege de medische achtergrond, moet je wel in het ziekenhuis bevallen.
Auteur Lauri Hanewinckel
