Poliklinische bevalling: wat kan je verwachten?

Wat is een poliklinische bevalling?

Wanneer je zonder medische indicatie in het ziekenhuis wil bevallen, is er sprake van een poliklinische bevalling. Dit is anders dan een ziekenhuisbevalling, omdat je in dat geval in het ziekenhuis moet bevallen vanwege een medische reden. Je bevalling wordt dan begeleid door een gynaecoloog.

Een poliklinische bevalling wordt ook wel een ‘verplaatste thuisbevalling’ genoemd, omdat de bevalling over het algemeen hetzelfde verloopt als een thuisbevalling, alleen dan op een locatie waar meer medische assistentie beschikbaar is.

Naast het ziekenhuis, kan een poliklinische bevalling ook plaatsvinden in een geboortehuis, kraamhotel of geboortecentrum. Deze zijn vaak nauw verbonden met het lokale ziekenhuis of zelfs in hetzelfde gebouw.

Je wordt tijdens je bevalling meestal begeleid door je eigen verloskundige. Vaak assisteert je kraamverzorgende of een verpleegkundige ook bij de geboorte. Wanneer je pijnbestrijding krijgt wordt je bevalling medisch. Je wordt dan begeleid door een arts of door een klinisch verloskundige.

Verloop van een poliklinische bevalling

Een poliklinische bevalling begint meestal thuis. Je belt de verloskundige op het moment dat jullie hebben afgesproken. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer de weeën regelmatig zijn voor een bepaalde tijd. Je verloskundige komt dan aan huis om te controleren of het al tijd is om naar het ziekenhuis te gaan. Heb je nog weinig ontsluiting, dan komt ze op een later moment terug voor een volgende controle.

Als je naar het ziekenhuis kan, zal de verloskundige bellen met het ziekenhuis of de bevallocatie van jouw keuze. Is hier plaats, dan ga je daar met eigen vervoer naartoe. Mocht er onverhoopt geen plaats zijn, dan zal je verloskundige op zoek gaan naar een alternatief.

Houd bij je keuze rekening met de afstand naar het ziekenhuis. Is dit heel dichtbij, dan kan een thuisbevalling fijner zijn. Bij complicaties ben je immers zo in het ziekenhuis. Moet je verder reizen, dan kan een poliklinische bevalling juist meer rust geven. Je weet dan dat je bij complicaties niet nog een eind hoeft te reizen.

Eenmaal op je bevallocatie zal de verloskundige de geboorte verder begeleiden. Als er geen complicaties optreden, verloopt je bevalling waarschijnlijk zonder medisch ingrijpen. Meestal mag je een paar uur na de bevalling alweer naar huis, samen met je kersverse baby.

Voor- en nadelen poliklinische bevalling

Zoals elke vorm van bevallen heeft ook de poliklinische bevalling voor- en nadelen. Iedere vrouw is anders, dus weeg voor jezelf goed af waar jouw voorkeur naar uit gaat. Een geboorte is een ingrijpende gebeurtenis en het is belangrijk dat je je zoveel mogelijk op je gemak voelt.

Voordelen

• In het geval van complicaties is medische hulp direct aanwezig.
• Als je dat wil, kan je gebruik maken van pijnbestrijding tijdens de bevalling.
• Sommige vrouwen voelen zich veiliger in een medische omgeving.
• Je hebt geen ‘troep’ van de bevalling in je slaapkamer.
• Omdat je al weet dat je naar het ziekenhuis gaat, kan je je erop voorbereiden.
• Je voorkomt de stress van halsoverkop naar het ziekenhuis moeten bij complicaties.

Nadelen

• Je kan pas naar het ziekenhuis als de bevalling bezig is. Dat betekent met weeën in de auto.
• De sfeer in het ziekenhuis is vaak klinisch en minder vertrouwd dan thuis.
• Na de bevalling moet je vrij snel weer de auto in om naar huis te gaan.
• De kans op een medische ingreep is iets groter dan thuis.
• Er is een grotere kans op toeschouwers, zoals coassistenten, bij je bevalling.

Kosten en vergoeding poliklinische bevalling

De kosten voor een poliklinische bevalling verschillen per ziekenhuis of bevallocatie. In 2025 wordt €261 vergoed vanuit de basisverzekering. De overige kosten vallen onder je eigen bijdrage. Deze kosten verschillen per ziekenhuis, met een maximum van €580,51. Je kan een aanvullende verzekering afsluiten die ook de eigen bijdrage vergoedt.

Let op: dit is de tijd van het jaar dat je kan overstappen van zorgverzekering. Tijdens je zwangerschap heb je andere zorgkosten. Daarom is het verstandig om nu goed naar je zorgverzekering te kijken. Lees hier alles over in het artikel zorgverzekering en je zwangerschap. Je kan zorgverzekeringen bijvoorbeeld vergelijken bij Independer.

Alternatieve bevallocaties: geboortehuis, kraamhotel of geboortecentrum

De meeste vrouwen die poliklinisch bevallen, doen dit in het ziekenhuis. Er zijn echter ook andere mogelijkheden, zoals een geboortehuis, kraamhotel of geboortecentrum. Vaak zijn deze iets huiselijker en kan je er na de geboorte wat langer blijven. Meestal bieden deze bevallocaties medische ondersteuning en werken ze samen met een ziekenhuis. Daardoor kan je bij complicaties snel geholpen worden.

In een geboortecentrum of kraamhotel zijn ook vaker alternatieven voor de rugligging beschikbaar. De meeste ziekenhuizen hebben wel een baarkruk, maar een bevalling in bad of in het roma-rad is vaak lastiger. Dit kan meestal wel bij een alternatieve bevallocatie.

De kosten voor een geboortehuis of kraamhotel zijn vaak gelijk aan een poliklinische bevalling in het ziekenhuis. Let wel op kosten voor extra diensten, zoals een gastvrouw of extra nachten in het kraamhotel doorbrengen. Hier kan je bij sommige verzekeraars een aanvullende verzekering voor afsluiten.

Wanneer moet je kiezen waar je wil bevallen?

Het is handig om van tevoren een idee te hebben waar je wil bevallen. Je mag echter nog van mening veranderen tot op het allerlaatste moment. Valt je thuisbevalling je zwaarder dan verwacht en wil je toch graag een ruggenprik? Dan mag je alsnog naar het ziekenhuis. Ook andersom is mogelijk: als je nadat de bevalling is begonnen toch liever thuisblijft, is dat ook prima.

Tips bij een poliklinische bevalling

Een goede voorbereiding kan je veel rust geven. Bevallen is vaak al stressvol genoeg, dus als je alvast een idee hebt van de locatie waar je gaat bevallen kan dat helpen. Je bent dan alvast voorbereid en je weet al iets beter wat je te wachten staat. Met deze tips kan je met een gerust hart aan je poliklinische bevalling beginnen:

• Zet een vluchttas klaar. Verloskundigen adviseren om vanaf 34 weken een vluchttas klaar te zetten. Doe dit ook als je thuis wil bevallen, je weet immers nooit zeker of je niet toch naar het ziekenhuis moet. Weten dat je in één beweging alle benodigde spulletjes mee kan nemen, is heel geruststellend.
• Oefen de route naar het ziekenhuis een keer. Als jij op de passagiersstoel weeën weg moet puffen, is het niet fijn om nog op zoek te moeten naar de ingang van de parkeergarage. Rij dus van tevoren een keer samen de route naar het ziekenhuis of het geboortehuis.
• Zorg voor voldoende brandstof. In de weken voor de uitgerekende datum is het slim om altijd voor een volle tank te zorgen. Dit voorkomt onnodige stress. Geen auto? Zorg dan dat het nummer van een betrouwbare taxicentrale binnen handbereik ligt.
• Bezoek een voorlichtingsavond. De meeste ziekenhuizen, geboortehuizen en kraamhotels bieden voorlichtingsavonden en rondleidingen aan. Door hieraan deel te nemen, ben je voor de bevalling al een beetje bekend met de omgeving. Dat kan een vertrouwder gevoel geven.
• Schrijf een geboorteplan. Het kan fijn zijn om – samen met je verloskundige – een geboorteplan op te stellen. Als er geen complicaties optreden, kan je dan bevallen zoals jij het zelf prettig vindt. Probeer hierbij wel te bedenken dat een bevalling altijd anders kan lopen dan gepland, dus houd niet te halsstarrig vast aan je plan.
• Oefen van tevoren met het autostoeltje. Het is wel handig als jullie de baby ook veilig mee terug kunnen nemen uit het ziekenhuis, dus zorg dat je voor de bevalling weet hoe het autostoeltje werkt.
• Zet je bed klaar voor de kraamtijd. Ook als je in het ziekenhuis gaat bevallen, is het slim om een paar weken voor je uitgerekende datum je bed op klossen te zetten en de matrasbeschermer neer te leggen. Buiten de mogelijkheid dat je toch thuis moet bevallen, is dit ook nodig voor de kraamtijd na de geboorte.