Rugweeën: hoe voelt het en hoe vang je ze op?

Wat zijn rugweeën?

Rugweeën zijn pijnlijke samentrekkingen van je baarmoederspier die je in je (onder)rug voelt. Weeën zorgen ervoor dat je baarmoederhals korter wordt en dat je baarmoedermond verweekt en oprekt. Zo ontstaat ontsluiting. Net zoals buikweeën zorgen ook rugweeën voor ontsluiting. Daarnaast wordt je baby door weeën als het ware naar buiten geduwd.

De meeste vrouwen voelen weeën in hun onderbuik. Ongeveer 25 procent van de vrouwen krijgt te maken met rugweeën. Ook kan je de weeën in je benen voelen. Soms wisselt de pijn van plaats tijdens de bevalling. Rugweeën en beenweeën zijn geen teken dat er iets mis is tijdens de bevalling. Volgens sommige vrouwen zijn rugweeën pijnlijker en lastiger op te vangen dan buikweeën. Andere vrouwen vinden ze juist beter te verdragen dan buikweeën.

Hoe voelt een rugwee?

Een rugwee voelt als een heftige menstruatiekramp in je (onder)rug. Een speciaal kenmerk van rugweeën is dat de pijn tussen twee weeën soms niet verdwijnt. Sommige vrouwen hebben ook buiten de weeën om rugpijn, die erger wordt tijdens een wee. Dit kan extra pijnlijk en vermoeiend zijn tijdens je bevalling.

De oorzaak van rugweeën

Rugweeën ontstaan vaak als je baby in een afwijkende ligging ligt. De meest natuurlijke ligging is de achterhoofdsligging. Hierbij ligt je kindje met zijn gezicht naar je rug toegekeerd. Is je kindje een zogenoemde sterrenkijker? Dan ligt hij met zijn gezicht richting je buik. De achterkant van zijn hoofd drukt dan tegen je ruggengraat en stuitje. Dit kan voor rugweeën zorgen.

Het is ook mogelijk dat je rugweeën krijgt als je kindje geen sterrenkijker is. Dit kan gebeuren wanneer je baby eerder met zijn gezicht richting je buik lag, maar vlak voor je bevalling toch naar de achterhoofdsligging draait. Je rug is dan nog extra gevoelig.

Daarnaast kunnen stugge banden de oorzaak zijn van rugweeën. Tijdens een wee komt er druk te staan op de banden die je baarmoeder aan je bekken verbinden. Zijn de banden rondom je stuit een beetje stug? Dan kan de pijn van een wee doorstralen naar je rug.

Soms hebben rugweeën geen duidelijke oorzaak. Je kan van jezelf een wat zwakkere rug hebben, waardoor je de pijn meer in je rug voelt. Ook kan het optreden van rugweeën gewoonweg toeval en pech zijn.

De kans op rugweeën

Voelde je tijdens een eerdere bevalling de weeën in je buik? Dan is het nog mogelijk dat je bij een volgende bevalling rugweeën krijgt, maar deze kans is wel klein. Als je bij een eerdere bevalling rugweeën had, is deze kans iets groter. Rugweeën ontstaan vooral als je kindje een sterrenkijker is. Er zijn een paar factoren die de kans op een sterrenkijker vergroten:

• De vorm van je bekken. Is je bekken niet rond, maar ovaal of hartvormig? Dan is de kans groter dat je kindje in de sterrenkijker-positie komt te liggen. In deze positie heeft zijn hoofd meer ruimte.
• Beweging tijdens zwangerschap. Wanneer je tijdens je zwangerschap veel zit, is de kans op een sterrenkijker waarschijnlijk wat groter. Je kindje heeft dan minder ruimte om zich in de achterhoofdsligging te draaien.

Aan de vorm van je bekken kan je niets veranderen. Wel kan je met behulp van oefeningen de kans op een sterrenkijker verkleinen. De volgende tips kunnen je baby helpen om in de goede positie te draaien. Daarmee verklein je de kans op rugweeën.

• Doe bekkenoefeningen. Ligt je baby in een afwijkende ligging en wil je de kans dat hij voor je bevalling draait vergroten? Doe dan bekkenoefeningen. Ga op je handen en knieën zitten en maak je rug hol. Wanneer je zo je bekken heen en weer beweegt, kan dit helpen om je baby in de achterhoofdsligging te krijgen.
• Let op je houding. Een goede sta- en zithouding kunnen je baby helpen om de juiste draai te vinden. Als je onderuit gezakt zit of staat, heeft je baby minder ruimte in je bekken. Hierdoor kan hij zich minder gemakkelijk in de achterhoofdsligging draaien.
• Blijf in beweging. Wanneer je tijdens je zwangerschap veel blijft bewegen, blijven je rugspieren, banden en bekken soepel. Bovendien zorgt dit voor meer ruimte in je bekken. Volg bijvoorbeeld een cursus zwangerschapsyoga of ga af en toe baantjes zwemmen.

Pijn van de weeën verlichten

Doen de rugweeën erg veel pijn? Dan kan je de pijn proberen te verlichten met natuurlijke vormen van pijnbestrijding en pijnbestrijding met medicijnen. Welke keuzes je hebt, hangt af van de plek waar je bevalt.

Pijnbestrijding zonder medicijnen

Wanneer je thuis bevalt, kan je de pijn proberen te verlichten op een natuurlijke manier:

• Massage. Een stevige rugmassage kan de pijn van rugweeën verlichten. Vraag je partner om je te masseren terwijl jij over een stoel of baarkruk hangt.
• Ademhalingsoefeningen. Ontspanning en een goede ademhaling kunnen helpen om de pijn tijdens de bevalling te verlichten. Al tijdens je zwangerschap kan je je hierop voorbereiden, door verschillende ademhalingstechnieken te oefenen. Dit kan je bijvoorbeeld leren in een zwangerschapscursus.
• Afwisselen van houding. Wanneer je op handen en knieën zit, drukt het hoofd van je baby minder op je rug. Door met je benen gespreid op een stoel te zitten, heeft je baby veel ruimte. Probeer verschillende bevalhoudingen, zodat je ontdekt wat voor jou werkt.
• Warmte. Warmte helpt je om je spieren te laten ontspannen en om de pijn te verminderen. Neem een warme douche, ga in bad of leg een warme kruik tegen je onderrug. Hopelijk helpt dit de om de ergste pijn weg te nemen.
• Tegendruk. Vraag je partner of verloskundige om (met gebalde vuisten) flink tegen je onderrug te duwen. Heb je een tennisbal in de buurt? Laat iemand deze dan over je stuitje rollen. Moet je door het gebruik van pijnbestrijding op je rug liggen? Een tennisbal ter hoogte van je stuitje kan dan tegendruk geven.
• Blijf in beweging. Probeer tijdens je bevalling in beweging te blijven en loop rond als dat gaat. Door te voorkomen dat je de hele tijd op je rug ligt, blijven je spieren soepel.

Naast deze natuurlijke vormen van pijnbestrijding kan je ook kiezen voor een alternatieve vorm van pijnbestrijding.

Pijnbestrijding met medicijnen

Als je in het ziekenhuis bevalt, kan je ook kiezen voor pijnbestrijding met medicijnen. Hier kunnen artsen jouw gezondheid en die van je kindje goed in de gaten houden. Dit is namelijk nodig als je medicijnen toegediend krijgt tijdens je bevalling. De meest gebruikte vormen van pijnbestrijding met medicijnen zijn:

• Ruggenprik
• Lachgas
• Remifentanil
• Pethidine

Bron hoofdfoto: Angela Slingerland Fotografie