Geplande keizersnede: bevallen op afspraak

Wat is een geplande keizersnede?

Een geplande keizersnede is een operatieve bevalling die van tevoren al bekend is. Het wordt ook wel een primaire sectio genoemd. Je ondergaat de keizersnede voordat de bevalling op gang is gekomen. Over het algemeen wordt de ingreep gepland rond week 39 van je zwangerschap. Als er een medische reden voor is, kan de operatie ook eerder in je zwangerschap plaatsvinden.

Begint je bevalling eerder dan de geplande datum, dan zijn er verschillende mogelijkheden. De eerste optie is om alsnog vaginaal te bevallen. Dit kan echter niet als je uit medische noodzaak een keizersnede moet ondergaan. In dat geval wordt er een spoedkeizersnede uitgevoerd, ook wel een secundaire sectio genoemd.

Voorbereiding geplande keizersnede

De voorbereiding op je keizersnede is hetzelfde als bij andere operaties. Je krijgt intakegesprekken met de gynaecoloog en de anesthesist. Hierbij wordt gekeken naar je gezondheid. Je bloeddruk wordt gemeten en de arts luistert naar je hart en longen. Daarnaast krijg je uitleg over de verschillende soorten verdoving (narcose of ruggenprik) en wat je van de operatie en het herstel kan verwachten.

Op de dag van de operatie moet je nuchter zijn. Dat betekent dat je enige tijd van tevoren niet mag eten of drinken. Je behandelend arts zal je hier verder over informeren. Je krijgt een blaaskatheter ingebracht, omdat je door de verdoving geen controle mee hebt over je blaasspieren. Het katheter vangt je urine op. Hierna dient de anesthesist je verdoving toe.

Verloop van de operatie

Tijdens de operatie maakt de gynaecoloog een snee in de huid van je buikwand en de spierlagen van je buik en baarmoeder. Hierdoor kan hij je kindje naar buiten halen. Je baby wordt meestal na ongeveer een kwartier geboren. De operatie duurt in totaal zo’n drie kwartier, inclusief het toedienen van de verdoving en het hechten van de operatiewond. In de meeste ziekenhuizen mag je partner mee de operatiekamer in om bij de geboorte aanwezig te zijn.

Gentle sectio

Veel ziekenhuizen streven naar een natuurlijke keizersnede of gentle sectio. Hierbij krijg je een ruggenprik, zodat je de bevalling bewust meemaakt. Het afscheidingsdoek tussen jou en de gynaecoloog is doorzichtig, zodat je ziet hoe je baby geboren wordt.

De artsen doen er alles aan om jou en je kleine zo min mogelijk te scheiden en je krijgt na de geboorte zo snel mogelijk je baby op je borst gelegd. Zo wordt een natuurlijke bevalling zoveel mogelijk nagebootst, waardoor het hechtingsproces soepeler verloopt.

Waarom een geplande keizersnede?

Er kunnen verschillende redenen zijn voor een geplande keizersnede. Doorgaans is er een medisch probleem, waardoor een keizersnede nodig is. In uitzonderlijke gevallen kunnen ook psychische problemen aanleiding zijn om voor een operatieve bevalling te kiezen. Dit zijn de vaakst voorkomende redenen voor een primaire sectio:

• De baby ligt dwars. Als je baby dwars ligt en niet meer gedraaid kan worden, is een vaginale bevalling onmogelijk. In dat geval is een keizersnede noodzakelijk.
• Placenta praevia. Bij een placenta praevia ligt de placenta voor de uitgang van de baarmoeder. Je kan dan niet natuurlijk bevallen, dus is een operatieve verlossing nodig.
• Meerdere keizersneden. Als je in het verleden twee of meer keizersneden hebt ondergaan, levert een vaginale bevalling te veel risico op. De kans is dan groot dat je bij een nieuwe zwangerschap weer een sectio krijgt. De spierwand van je baarmoeder is dan namelijk verzwakt. Bovendien kan het litteken van de eerdere sectio’s scheuren.
• Hoog risico op problemen. Er kan reden zijn om te denken dat een natuurlijke bevalling problemen voor jou of je baby kan veroorzaken. Jouw bekken kan bijvoorbeeld te smal zijn of je hebt ernstige complicaties gehad bij een eerdere bevalling. Je arts kan dan besluiten dat een keizersnede de beste optie is.
• Ongunstig liggende tweeling. Als je zwanger bent van een tweeling, is de kans groter op een sectio. Dit hangt af van de ligging van je baby’s.
• Zwangerschapsvergiftiging. Als je een vorm van zwangerschapsvergiftiging hebt, kan het nodig zijn om de baby eerder te laten komen. Soms word je dan ingeleid, maar er kan ook een geplande keizersnede nodig zijn.
• Een myoom (vleesboom). Als er een vleesboom aanwezig is in of rond je baarmoeder, kan dit een vaginale geboorte belemmeren. Een keizersnede is dan veiliger.
• Je hebt ernstige bevalangst. Door nare ervaringen in het verleden of psychische klachten kan je ernstige bevalangst hebben. Meestal is dit goed te behandelen tijdens je zwangerschap. Lukt dit niet, dan kan in overleg besloten worden dat een sectio voor jou de beste keuze is.

Keuzehulp geplande keizersnede

In sommige gevallen mag je zelf beslissen of je een vaginale bevalling wil of (opnieuw) een keizersnede. Dit kan in de volgende gevallen:

• Je hebt in het verleden een keizersnede gehad.
• Je baby ligt in stuitligging maar kan wel door het geboortekanaal.

Om je te helpen beslissen, voer je een gesprek met je gynaecoloog. Daarnaast kan je met vragen terecht bij je verloskundige of je huisarts. De Nederlandse Vereniging voor Gynaecologen (NVOG) heeft een keuzehulp uitgebracht die je kan gebruiken als voorbereiding op deze gesprekken. Het is mogelijk dat je later van gedachten verandert. Je kan je keuze dan altijd nog wijzigen.

Over het algemeen is een vaginale bevalling iets veiliger dan een sectio. Je herstelt sneller en de kans op complicaties is kleiner. Sommige vrouwen zien erg op tegen de bevalling, en willen daarom liever een geplande keizersnede. Een sectio is echter een zware operatie. Je arts zal je doorgaans niet aanraden deze te ondergaan als een vaginale bevalling ook een veilige optie is.

Risico’s bij een geplande keizersnede

Zoals iedere operatie, brengt ook een geplande keizersnede risico’s met zich mee. De meest voorkomende complicaties bij een operatieve bevalling zijn:

• Fluxus (overmatig bloedverlies)
• Bloedarmoede
• Blaasontsteking
• Infectie
• Trombose
• Nabloeding
• Bloeduitstorting in de operatiewond
• Beschadiging van de blaas
• Traag op gang komende darmen en darmkrampen

Gevolgen van een geplande keizersnede

Na de bevalling heb je ongeveer zes weken nodig om lichamelijk te herstellen. Dit kan iets langer of korter zijn, het verschilt per persoon. Sommige vrouwen hebben psychisch last van een geplande keizersnede.

Lichamelijke gevolgen

De lichamelijke gevolgen van de geplande keizersnede zijn vooral gerelateerd aan de operatiewond. Daarnaast is je lichaam druk bezig met ontzwangeren en kunnen de slapeloze nachten met een pasgeboren baby je lijf onder druk zetten. Vermoeidheid is daarom een veelvoorkomende klacht na een keizersnede. Lees hier alles over het herstel na een keizersnede >>

Psychische gevolgen

Hoewel je bij een geplande keizersnede van tevoren weet dat je niet natuurlijk gaat bevallen, kan je hier toch moeite mee hebben. Sommige vrouwen ervaren een gevoel van falen, omdat ze hun kind niet op een natuurlijke wijze op de wereld kunnen zetten.

Probeer te bedenken dat deze keuze voor jou en je kindje het beste was. Artsen adviseren geen sectio als dit niet noodzakelijk is, dus door de keizersnede te ondergaan heb je de beste keuze gemaakt voor jullie gezondheid.

In de voorbereidende gesprekken met je gynaecoloog is er aandacht voor de verwerking van de emoties die bij een geplande keizersnede kunnen horen. Het kan echter voorkomen dat je pas later klachten ondervindt. Blijf hier niet te lang mee rondlopen, maar vraag om hulp bij je huisarts.