Implanon: een langdurig en betrouwbaar anticonceptiemiddel
Wil je een betrouwbaar anticonceptiemiddel waar je weinig aan hoeft te denken? Met de Implanon ben je 3 jaar beschermd tegen een zwangerschap. Maar hoe werkt dit anticonceptiestaafje precies en wat zijn de voor- en nadelen?
Wat is de Implanon?
De Implanon, ook wel anticonceptiestaafje genoemd, is een anticonceptiemiddel dat het kunstmatige hormoon progestageen bevat. Het staafje, van 4 centimeter lang en 2 millimeter dik, wordt onder je huid in je bovenarm geplaatst. Hij beschermt je 3 jaar lang tegen een zwangerschap.
Hoe werkt het anticonceptiestaafje?
De Implanon geeft 3 jaar lang elke dag een gedoseerde hoeveelheid progestageen af. Dit is een kunstmatig hormoon dat lijkt op jouw lichaamseigen hormoon progesteron. Waar jouw eigen hormoon juist een zwangerschap voorbereidt, zorgt de dosis progestageen in de Implanon ervoor dat een conceptie wordt voorkomen. Dit komt door zijn drieledige werking:
- De eicel rijpt niet, waardoor er geen bevruchting kan plaatsvinden.
- Het slijm bij de baarmoedermond wordt stug en taai, zodat zaadcellen niet kunnen binnendringen.
- Het baarmoederslijmvlies wordt ongeschikt voor de innesteling van een bevruchte eicel.
Zo wordt de Implanon geplaatst
Het anticonceptiestaafje wordt geplaatst door een ervaren (huis)arts. Nadat je een plaatselijke verdoving hebt gehad, wordt de Implanon vlak onder de huid van je niet-dominante bovenarm geplaatst. Dit wordt gedaan met een speciale applicator met een inbrengnaald erin. In totaal duurt de kleine ingreep zo’n 30 seconden.
Het anticoncepstiestaafje wordt verwijderd met een kleine incisie. Hiervoor krijg je wederom een plaatselijke verdoving. Als je weer een nieuw staafje wil, kan deze meteen worden ingebracht.
Niet elke huisarts heeft ervaring met het plaatsen van een Implanon. Overleg daarom altijd je opties met hem of haar.
TIP: Laat het staafje binnen 5 dagen na de eerste dag van je menstruatie plaatsen. Dan ben je meteen beschermd tegen een zwangerschap.
Betrouwbaarheid
Het anticonceptiestaafje is even betrouwbaar als de pil. De kans op een zwangerschap is namelijk maar 0,3% per jaar. De betrouwbaarheid neemt af als hij verkeerd wordt geplaatst of als hij langer dan 3 jaar in je arm zit. Voor vrouwen met een BMI hoger dan 25 is dit 2 jaar.
Bijwerkingen
Door de hormonen in de Implanon kan je last krijgen van bijwerkingen. Niet iedere vrouw krijgt klachten, maar de volgende komen zeer vaak voor (>10% van de vrouwen):
- Onregelmatige menstruatie
- Uitblijven van de menstruatie
- Gevoelige of pijnlijke borsten
- Vaginale infectie
- Acne
- Hoofdpijn
- Gewichtstoename
Deze bijwerkingen komen vaak voor, bij 1 tot 10% van de vrouwen:
- Toegenomen eetlust
- Haaruitval (alopecia)
- Duizeligheid
- Opvliegers
- Depressie, nervositeit, stemmingswisselingen
- Verminderd libido
- Buikpijn, misselijkheid, opgeblazen gevoel
- Gewichtsafname
- Heftige menstruatiepijn, eierstokcyste
- Pijn/huidirritatie op de injectieplaats
- Vermoeidheid
Over het algemeen brengt de Implanon geen grote gezondheidsrisico’s met zich mee. Wel geeft hij een iets verhoogde, maar nog steeds erg kleine, kans op trombose en hart- en vaatziekten.
Zwanger worden na de Implanon
Als je zwanger wil worden, moet de Implanon eerst worden verwijderd. Meestal herstelt je cyclus hierna binnen enkele weken en ben je dus snel weer vruchtbaar. Zodra je je eerste natuurlijke menstruatie hebt gehad, weet je zeker dat je weer een eisprong hebt. Je wordt ook aangeraden deze eerste menstruatie af te wachten voordat je zwanger probeert te raken; je uitgerekende datum is dan makkelijker te berekenen.
Het anticonceptiestaafje na de bevalling
Doordat het anticonceptiestaafje alleen het hormoon progestageen bevat, kan je het in combinatie met borstvoeding gebruiken. Het progestageen komt wel in kleine hoeveelheden in de borstvoeding terecht, maar deze doses zijn niet schadelijk voor je kindje. Als je borstvoeding geeft is het wel belangrijk dat je de Implanon pas 4 weken na de bevalling in je arm laat plaatsen.
Geef je flesvoeding? Dan mag het anticonceptiestaafje eerder worden ingebracht; tussen de 21 en 28 dagen postpartum.
De voor- en nadelen
De Implanon is dus een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel, waar je bovendien weinig aan hoeft te denken. Hieronder staan alle voor- en nadelen nog even voor je op een rij:
| Voordelen | Nadelen |
|---|---|
| Zeer betrouwbaar | Relatief veel bijwerkingen |
| Je hoeft er eens in de 3 jaar aan te denken (2 jaar bij een BMI > 25) | Er is een kleine ingreep nodig om hem in te brengen en te verwijderen |
| Je kan hem niet vergeten, zoals de pil | Niet te voorspellen of en wanneer je ongesteld wordt |
| Betrouwbaar bij overgeven en diarree | Beschermt niet tegen soa's |
| Menstruatie kan uitblijven (bij 1 op de 5 vrouwen) | Herhaalde of langdurige bloedingen (bij 1 op de 5 vrouwen) |
| Te combineren met borstvoeding | |
| Relatief snel weer vruchtbaar na stoppen |
Niet geschikt voor…
Door het progestageen in het anticonceptiestaafje is het niet voor iedereen een geschikt anticonceptiemiddel. Je kan het beter niet gebruiken als je:
- allergisch bent voor één van de stoffen in het middel
- trombose hebt (gehad)
- geelzucht, een ernstige leveraandoening of een levertumor hebt (gehad)
- borstkanker of kanker aan de geslachtsorganen hebt (gehad)
- onverklaarbare vaginale bloedingen hebt
Auteur Anouk van der Post
