Kolfapparaat: welke past het beste bij jou?

Hoe werkt een kolfapparaat?

Wanneer je een kolfapparaat gebruikt, komt de melk uit je borst doordat het kolfapparaat ritmisch aan de borst zuigt. Dit gebeurt door het opbouwen en verbreken van een vacuüm. Sommige kolven kunnen precies nabootsen hoe je baby aan je borst drinkt, andere werken voornamelijk met de zuigkracht. Bij enkele apparaten is de ideale combinatie van zuigkracht en zuigritme automatisch op elkaar afgestemd, naar voorbeeld van het zuiggedrag van je baby, of kan je het zuigritme en de zuigkracht zelf aanpassen.

Doordat het kolfapparaat goed nadoet hoe je baby aan je borst zuigt, komen verschillende hormonen vrij. De hormonen wekken de toeschietreflex op en zorgen ervoor dat de melkklieren samengedrukt worden. Hierdoor gaat de melk stromen. De druk die vervolgens ontstaat zorgt er, in combinatie met de druk van het vacuüm van de kolf, voor dat de melk uit je borsten stroomt. De melk vang je op in een flesje of moedermelkbewaarzakje. Zo kan je de melk gemakkelijk bewaren.

Soorten kolfapparaten

Er zijn veel verschillende kolfapparaten op de markt, dus hoe weet je nu welk kolfapparaat het beste bij jou past? Vergelijk de soorten borstkolven in het overzicht.

De handkolf

Handkolven zijn het meest geschikt als je niet vaak kolft. Ze zijn klein en licht, waardoor je ze gemakkelijk overal mee naartoe kan nemen en zijn daarnaast een stuk goedkoper dan elektrische kolven.

Veel vrouwen gebruiken de knijpkolf. Bij deze kolf knijp je in een hendel om het vacuüm op te bouwen. Je kan deze handkolf dan ook gemakkelijk met één hand bedienen, waardoor veel moeders de voorkeur geven aan deze kolf. Als je veel en langer kolft, kan dit vermoeiend worden.

Verouderde handkolven: niet doen!

Enkele handkolven zijn flink verouderd, waardoor ze niet goed werken en de borsten zelfs kunnen beschadigen. Bij een balg- en cilinderkolf is het vacuüm bijvoorbeeld niet goed te regelen. Hierdoor ontstaat een te grote zuigkracht, wat het borstweefsel kan beschadigen. Daarnaast zijn ze onhygiënisch. Toch worden ze nog steeds door vrouwen gebruikt: dit is zeer af te raden!

Kolfapparaat op batterijen

Kolfapparaten die op batterijen werken zijn vaak kleiner en daardoor gemakkelijker mee te nemen. Een kolfapparaat op batterijen werkt goed als je maar af en toe kolft om bijvoorbeeld stuwing te verminderen of wanneer je een avondje uit bent.

Elektrisch kolfapparaat op stroom

Elektrische kolfapparaten werken meestal het snelst en leveren de meeste melk op. Ze zijn dan ook het meest geschikt voor dagelijks gebruik.

Elektrische kolfapparaten zijn eenzijdig of dubbelzijdig. Een enkelzijdige borstkolf kan maar één borst tegelijk afkolven. Dit maakt het apparaat goedkoper, maar hierdoor duurt het kolven langer.

Een dubbelzijdige kolf kan beide borsten tegelijk afkolven, waardoor je lichaam meer hormonen aanmaakt. Dit stimuleert het toeschieten van de melk beter en brengt de melkproductie beter op gang. Je afgekolfde melk is ook iets vetter. Daarnaast werkt het twee keer zo snel: je kolft immers beide borsten tegelijk.

Sommige elektrische kolfapparaten werken ook op batterijen. Dit werkt goed als je maar af en toe kolft, bijvoorbeeld om stuwing te verminderen of wanneer je een avondje uit bent. Ze vreten echter batterijen, zorg dus dat je er voldoende in huis hebt of neem er genoeg mee. Gelukkig zijn er tegenwoordig ook veel kolfapparaten met een oplaadbare accu, waardoor je niet meer afhankelijk bent van een stopcontact of batterijen.

Professionele kolf: de ziekenhuiskolf

Een professionele kolf is een borstkolf die in ziekenhuizen wordt gebruikt. De motor van deze kolfapparaten zijn fijner af te stellen en bevatten een speciaal kolfprogramma, dat is afgestemd op het zuiggedrag van pasgeboren baby’s. Het zijn altijd dubbelzijdige kolven, waardoor het kolven sneller gaat en het meer melk oplevert. Ze worden meestal aangeraden als jij je melkproductie goed op gang moet brengen.

Professionele kolven kosten (schrik niet!) meestal tussen de €1.000 en €3.000. Dat schudt niet iedereen zomaar uit zijn mouw, daarom kan je deze kolven huren als je in je kraamtijd thuis een kolf nodig hebt om de melkproductie goed op gang te brengen. Hiervoor betaal je meestal rond de €10,- per week, maar het wordt goedkoper wanneer je de kolf langer huurt. Houd er rekening mee dat je alleen de motor huurt en je nog wel een eigen kolfset moet kopen. Dit kost tussen de €25 en €40. Zodra je melkproductie goed op gang is gekomen, kan je weer overstappen op een regulier kolfapparaat.

Een kolfapparaat kopen: waar op letten?

Het belangrijkste wanneer je een kolfapparaat koopt, zijn natuurlijk je eigen wensen en voorkeuren. Koop een kolf waar jij je goed bij voelt en die bij jouw situatie past. Toch is het handig om na te denken over de volgende punten:

• Met welk doel ga ik kolven?
  Als de melkproductie nog op gang moet komen of gestimuleerd moet worden, is een professionele kolf de beste keus met de grootste kans op succes. Doe je het alleen om de stuwing af en toe te verminderen, dan is een handkolf voldoende.
• Hoe vaak en hoelang (weken/maanden) ga ik kolven?
  Als je dagelijks en voor een langere periode wilt kolven, heb je meer aan een elektrisch kolfapparaat. Kolf je alleen af en toe, dan heb je genoeg aan een handkolf.
• Hoeveel tijd heb ik om te kolven?
  Kolf je vaak tijdens je werk en heb je hier maar weinig tijd voor? Dan is een elektrische, dubbelzijdige kolf prettig. Als je veel tijd hebt voor het kolven, dan kan een enkelzijdige kolf of een handkolf ook.
• Kan ik gemakkelijk ontspannen tijdens het kolven?
  Sommige kolfapparaten maken meer geluid, waardoor ontspannen voor sommige vrouwen lastiger is. Ga na hoe dit voor jou is.
• Moet ik een apart borstschild kopen?
  Het is belangrijk dat het borstschild van een kolfapparaat goed past. Een te groot of te klein borstschild kan je tepel, tepelhof en/of het onderliggende borstweefsel beschadigen. Niet alle kolfapparaten en modellen hebben verschillende maten borstschilden. Als jij kleinere of grotere tepels hebt dan gemiddeld, moet je hier van tevoren rekening mee houden.
• BPA-vrij
  BPA (Bisfenol A) is een chemische stof die gebruikt wordt voor het maken van verschillende plasticsoorten en is vermoedelijk schadelijk voor de gezondheid. Zo heeft het mogelijk invloed op de vruchtbaarheid, het hormoonsysteem, het immuunsysteem van (ongeboren) baby’s en verhoogt het de kans op voedselintoleranties.

Tweedehands kolfapparaat kopen

Er worden veel tweedehands kolfapparaten aangeboden op internet. Dit is een stuk goedkoper, maar wordt sterk afgeraden. Je moet goed letten op de staat van de borstkolf. Het is dan ook belangrijk om te weten hoe vaak en hoelang de borstkolf door de vorige eigenaresse is gebruikt. Je kan van buitenaf niet goed zien of onderdelen die in het apparaat zitten al versleten zijn. Daarnaast is het lastig om borstkolven goed schoon te maken, waardoor tweedehands borstkolven soms niet hygiënisch zijn.

Kolfapparaat vergoed door de verzekering?

Bij een aantal verzekeraars krijg je met een aanvullende verzekering de aanschaf of huur van een kolfapparaat (deels) vergoed. Vaak geldt wel als voorwaarde dat je de kolf moet kopen of huren via een lactatiekundige die is aangesloten bij het NVL. Lees daarom altijd goed de polisvoorwaarden.