Nee begrijpen: baby doet iets wat niet mag

Vanaf het moment dat je baby zo’n 10 maanden oud is, begint je kleine de wereld te ontdekken. Je kindje gaat uitproberen wat wel en niet kan. Vanaf dat moment begint je baby ook te begrijpen wat het woord ‘nee’ betekent. Het echte opvoeden kan beginnen!

Fleur van Nat
Geschreven door de redactie van 24Baby
Laatste update 24 mei 2024
Beoordeeld door
Fleur van der Nat, Gezinscoach en opvoeddeskundige
Fleur van Nat
Beoordeeld door
Fleur van der Nat, Gezinscoach en opvoeddeskundige

Ontdekken en grenzen opzoeken

Rond de leeftijd van 10 tot 12 maanden is je baby volop op ontdekkingsreis. En omdat je kindje met deze leeftijd zelfstandig kan gaan zitten, en misschien al begint met optrekken en staan, wordt je kind ineens een stuk mobieler. Dit is heel leuk, maar brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee.

Het wordt nu vrijwel onmogelijk om alles uit de handen van je onderzoekende baby te houden. En dat hoeft ook helemaal niet. Het is fijn voor je avonturier om dingen te mogen onderzoeken. Het is wel goed om je kindje te leren wat wel en niet mag. Zo kan het ontdekken op een veilige manier gebeuren.

Hoe ver kan ik gaan?

Je baby is er maar druk mee: het verkennen van de grenzen. Hoe ver kan ik gaan tot ik word tegengehouden? Dit is normaal gedrag. Je kleine weet niet dat hij of zij iets fout doet zolang jij dat nog niet (keer op keer) verteld hebt.

Daarnaast gaat je kindje vanaf deze leeftijd begrijpen wat er wordt bedoeld met bepaalde woorden. Ook het woordje ‘nee’ kan je baby dus leren begrijpen. Onthoud daarbij wel dat dit tijd kost. Een baby van deze leeftijd wordt namelijk steeds verleid om dingen te onderzoeken. Die impuls kan je ontdekker niet altijd tegenhouden, ook al zeg jij ‘nee’. Het kan dus nog best een tijdje lastig zijn voor je kind om echt te luisteren naar de ‘nee’.

Andere manieren van ‘nee’ zeggen

Er wordt vaak gezegd dat veel nee zeggen niet nodig is. Kijk of er ander manieren zijn om je grenzen aan te geven. De hele dag ‘nee’ horen werkt niet echt mee aan een positieve sfeer in huis. Haalt je baby bijvoorbeeld steeds aarde uit de plantenpotten? Zeg dan ‘de aarde blijft in de pot’ in plaats van ‘nee niet de aarde eruit halen’. Leg tegelijk de aarde terug in de pot, zodat je kindje het nog beter kan begrijpen.

Regels en grenzen: hoe bewaak je ze?

Je baby heeft behoefte aan regels. Simpelweg omdat je kind nog niet weet wat goed en fout is. Het is aan jou om je kleine te leren wat wel en niet kan. De opvoeding kan beginnen. Hoe doe je dat precies?

  • Stel duidelijke grenzen. Duidelijke grenzen die altijd hetzelfde zijn ,maken helder wat wel en niet mag. Het is dan ook belangrijk om hier consequent in te zijn.‘ Nee’ betekent echt ‘nee’, elke keer. Je kleine raakt in de war als iets de ene dag wel mag en de andere dag niet.
  • Benoem waarom iets niet mag. Bijvoorbeeld: “Nee, dat is heet. Je kan je pijn doen”. In het begin zal je baby dit nog niet snappen. Als je het blijft herhalen zal je kindje het uiteindelijk gaan begrijpen.
  • Probeer met je partner op één lijn te zitten. Voor je baby is het erg ingewikkeld als iets wel van papa mag, maar niet van mama. Of andersom.
  • Straf je baby niet. Het gaat erom dat je baby leert wat wel en wat niet mag. Straffen of boos worden helpt hierbij niet. Word daarom niet boos als je kind niet meteen luistert, maar herhaal de boodschap liever.
  • Het belangrijkste: heb geduld! Het leren begrijpen van het woordje ‘nee’ (en vooral het luisteren hiernaar) vraagt om véél herhaling en dus een flinke portie geduld.
  • Leid je kindje af. Lukt het je kindje niet om van de plant af te blijven? Dan is de impuls van onderzoeken groter dan het kunnen luisteren naar jouw ‘nee’. Op deze leeftijd kan je er dan het best voor kiezen om je kindje af te leiden.
  • Haal je kind uit de situatie. Luistert je baby niet en werkt afleiden ook niet goed? Haal je kindje dan na 2 of 3 keer waarschuwen uit de situatie. Hierdoor zorg je dat je ‘nee’ nog steeds een grens is, maar help je je baby hierbij.

Vergeet de complimentjes niet

Zeg je baby niet alleen wat hij niet mag en wat hij verkeerd doet, maar vertel je kind ook vooral wat hij of zij goed doet! Zo leert je kleine het verschil tussen goed en fout gedrag.

Geef ook een compliment als je baby de eigen fout oplost. Wordt je telefoon weer netjes terug op tafel gelegd nadat je hebt gezegd “Nee, die is niet van jou”? Geef dan een compliment voor het goede gedrag. Óók als het terugleggen van de telefoon eventjes heeft geduurd en je kind eerst met je tante in Australië heeft gebeld…

Let ook op je eigen gedrag

Ook hoe jij reageert op het gedrag van je baby is belangrijk. Tegen je kindje ‘nee’ zeggen terwijl je daarbij moet lachen om de gekkigheid die je kind uithaalt, komt niet goed over. Je gezichtsuitdrukking en wat je zegt moeten bij elkaar passen. Is dit niet zo? Dan zal je baby je lach zien als een uitnodiging om het nog eens te doen.

Aan de andere kant kan je vaak gewoon met wat lachen en een grapje duidelijk maken dat iets niet mag. Dit is juist ook leuk. bijv. ‘Je gaat toch niet weer de telefoon van mama pakken hè?’ Doe dit bijvoorbeeld met een gekke stem, terwijl je je kindje oppakt en begint te kietelen. Zo ben je niet de hele dag ‘nee’ aan het zeggen en leer toch aan je kindje wat wel en niet mag.