Wat hoort bij elkaar? Je baby leert verbanden begrijpen
Zodra de eerste verjaardag van je kleine dichterbij komt, zal je merken dat hij steeds slimmer wordt. Hij leert verbanden begrijpen, bijvoorbeeld dat er achter een bepaalde kastdeur lekker eten te vinden is. Stiekem een koekje voor jezelf pakken zonder dat je baby het doorheeft, is er niet meer bij...
Mama/papa lacht als ik lach
Als je baby tussen de 7 en 9 maanden oud is, leert hij al actie-reactie verbanden begrijpen. Hij krijgt door dat zijn handelingen een bepaald gevolg hebben. Dat is leuk, mama/papa lacht als ik lach! Oorzaak-gevolg verbanden zijn het in die periode helemaal, en iets keer op keer op de grond gooien om te kijken wat er gebeurt, is het leukste spelletje dat daarbij hoort.
Nieuwe verbanden leren
Je baby probeert in deze periode van alles uit. Door alle ontdekkingen die hij doet, worden er nieuwe verbindingen gelegd in zijn hersenen. Deze nieuwe verbindingen maken het mogelijk dat hij steeds complexere verbanden kan begrijpen.
Als je baby 10 tot 12 maanden oud is, zal je merken dat zijn ‘verbanden-assortiment’ flink wordt uitgebreid. Hij begint te snappen wat bij elkaar hoort. Dat heeft betrekking op de volgende verbanden:
Opeenvolgingen van handelingen
Je kindje leert opeenvolgingen, wat wil zeggen dat hij doorkrijgt welke handelingen elkaar opvolgen. Zoals: als we een jas aan doen, gaan we naar buiten. Als jij een bordje pakt, komt er eten. Voor je het weet pakt je baby zelf zijn eetbordje, omdat hij weet dat dit ‘eten’ betekent.
Voorwerpen en handelingen
Daarnaast leert hij wat je met bepaalde voorwerpen aan moet. Zie je je kleine ineens brabbelen tegen jouw telefoon, dan weet je dat hij een verbinding heeft gelegd tussen ‘telefoon’ en ‘praten’. Hij snapt nu wat bij elkaar hoort, maar test verbanden ook graag uit. Als hij jou regelmatig de was ziet doen, dan weet hij inmiddels dat de was in de wasmachine gaat, maar waarom zou de was ook niet in de wc kunnen? Dat moet getest worden!
Woorden en geluiden koppelen
De koe zegt ‘boeee’. Waarschijnlijk heb je je baby dit al heel vaak verteld. Zodra je kindje gaat wijzen naar een koe en ‘boeee’ roept, dan weet je dat hij het verband begrijpt. Hij kan nu het één koppelen aan het ander.
Vormen
Tijdens het spelen zie je de ontwikkeling van het verbanden leggen goed terug. Je baby begint te snappen dat het vierkante blokje in het vierkante gat moet, en niet in het ronde.
Het ideale speelgoed voor je kleine op deze leeftijd is dan ook speelgoed waar van alles aan te ontdekken valt, zoals een blokkentoren, blokkenstoof of simpele puzzel. Maar hoe leuk en uitdagend het speelgoed ook is, waarschijnlijk vindt je kleine niets zo spannend als het indrukken van de knopjes op de afstandsbediening of het aan- en uitdoen van de lichtknopjes…
Spullen en hun eigenaar
Je baby leert ook verbanden te leggen tussen objecten en hun eigenaar. Hij kan bijvoorbeeld naar je auto of telefoon wijzen en zeggen ‘mama’ of ‘papa’. Wat helaas niet betekent dat hij jouw spullen ook met rust laat…
Volgordes
Je baby leert in wat voor volgorde hij iets moet doen als hij iets voor elkaar wil krijgen. Hij weet bijvoorbeeld dat hij kan drinken nadat hij de dop van zijn flesje heeft gehaald. Als hij wil drinken, zal hij daarom eerst doelgericht de dop van het flesje halen.
Het begrijpen van verbanden is een handige vaardigheid voor je baby. Hij wordt zelfstandiger en heeft jou niet continu meer nodig om zijn doelen te bereiken.
Verbanden leren
De manier waarop je baby leert, is door te doen. Spelenderwijs ontdekt hij dingen, soms per toeval. Hé, als ik op dit knopje druk, hoor ik een leuk geluidje! Uitproberen, het ‘fout’ doen en weer iets anders proberen tot het ineens lukt, is een effectieve manier van leren voor je baby. Trial and error noemen we dat. Door geslaagde acties steeds opnieuw uit te voeren (je baby zal eindeloos op het knopje willen drukken), worden verbanden in het hoofdje van je baby bevestigd.
Herhaling speelt dus een belangrijke rol. Je baby leert bijvoorbeeld wat zwaartekracht is door iets te laten vallen. Valt het de tiende keer ook nog steeds? Je kindje wil het graag zeker weten.
Daarnaast is imiteren een belangrijke manier van leren. Papa en mama doen van alles wat je kleine ook graag wil kunnen. Telefoneren, schoonmaken, met bestek eten: het zijn allemaal handelingen die hij graag afkijkt van jou en vervolgens maar wat graag zelf probeert.
Experimenteren met verbanden
Wanneer je kindje verbanden leert begrijpen, wil hij er ook mee experimenten. Het omwisselen van volgordes is hier een onderdeel van. Bij het begrijpen van verbanden leert je baby dat hij dingen in een bepaalde volgorde moet doen om een doel te bereiken. Ook ziet hij hoe jij dingen in een bepaalde volgorde doet. Door volgordes om te wisselen, kijkt hij of het ook anders kan. Met andere woorden: hij test verbanden uit. Kijk mama/papa, de was past niet alleen in de wasmachine, maar ook in de wc!
Tips om je baby te helpen met verbanden leggen
Zoals gezegd leert je kindje door te doen. Hieronder vind je een aantal tips om je baby te helpen verbanden te ontdekken.
Tip 1: spelletjes
Speel samen spelletjes waarbij verbanden een rol spelen.
Hoe?
Denk aan aanwijsspelletjes. Waar is je neusje? En waar is mama’s/papa’s neus? Dierengeluiden doen het ook altijd goed. Wat zegt de koe? Dit spel is natuurlijk het leukst als jullie een echte koe zien.
Tip 2: helpen
Je kindje vindt het geweldig als je zijn ‘hulp’ waardeert. Zo laat hij papa en mama zien wat hij allemaal al kan.
Hoe?
Geef je kleine simpele taken. Je kan hem tijdens het koken een lepel laten aangeven. Jou helpen schoonmaken zal hij ook erg leuk vinden. Laat hem bijvoorbeeld poetsen met een eigen doekje.
Tip 3: ‘zelf doen’
Je kleine is in deze periode gek op ‘zelf doen’. Veel baby’s gaan zelfs door een fase heen waarbij ze denken papa en mama helemaal niet nodig te hebben. Ook al duren allerlei handelingen nu veel langer en zorgt het voor meer troep; laat je baby zoveel mogelijk lekker zelf aanrommelen.
Hoe?
Laat hem zelf eten met een lepel, zijn armen door zijn shirt steken bij het aankleden of haren kammen. Hij zal je dankbaar zijn voor deze vrijheid! Natuurlijk laat je hem vervolgens ook helpen met het opruimen van zijn rommel, nu hij dat zo goed kan…
Veiligheid
Geef je baby de ruimte en vrijheid om zijn wereld te ontdekken, maar wel onder toezicht. Het is prima om samen de was in de wasmachine te stoppen, maar laat je baby niet alleen bij de wasmachine. Dat kan zorgen voor onveilig situaties. Zorg er ook voor dat je huis ‘ontdekker proof‘ is door breekbare dingen buiten zijn bereik te zetten, stopcontacten af te dekken en veiligheidssloten op kasten te installeren.
Je zal misschien merken dat je kindje jouw hulp niet altijd meer accepteert. Hij leert allerlei nieuwe dingen en hij wil jou maar al te graag laten zien wat hij al zelf kan. Laat hem lekker experimenteren, maar blijf het ook duidelijk aangeven als hij iets doet wat niet mag.
Zolang hij geen dingen doet die hij niet mag of die zijn veiligheid in gevaar brengen, kan je hem zijn gang laten gaan. Ook als je baby in jouw ogen enorm aan het stuntelen is of iets nooit voor elkaar gaat krijgen op zijn manier. Laat hem zelf de wereld ontdekken!
