Meconium: de eerste ontlasting van je baby
Wist je dat de allereerste poep van je kindje groenzwart en kleverig is? Deze ontlasting wordt meconium genoemd. Hoe kan het dat je baby al ontlasting heeft, zonder iets gedronken te hebben? En wat gebeurt er als je baby tijdens de bevalling in het vruchtwater poept?
Wat is meconium?
De eerste keer dat je een poepluier van je baby verschoont, tref je geen ‘gewone’ ontlasting aan, maar meconium. Meconium is geurloos, heeft een donkergroene tot diepzwarte kleur en is erg plakkerig.
Deze vorm van ontlasting ontstaat doordat je kindje in de baarmoeder vruchtwater inslikt en daarmee ook afvalstoffen. Deze afvalstoffen, zoals dode cellen, lanugo en darmsappen hopen zich op in zijn spijsverteringskanaal. Als je kleine een aantal dagen op de wereld is en borst- of flesvoeding krijgt, wordt de poep vanzelf okergeel tot bruin van kleur en is het niet meer plakkerig.
Meconium in het vruchtwater: tijdens de zwangerschap
Iedere baby loost af en toe een beetje meconium in het vruchtwater. Al vanaf 10 weken zwangerschap zijn namelijk al kleine hoeveelheden meconium in het vruchtwater te meten. Doordat je baby het vruchtwater ook weer drinkt, wordt het als het ware gereinigd.
Vanaf ongeveer 20 weken zwangerschap is de anusspier van je baby voldoende ontwikkeld en poept hij minder uit. De concentratie meconium in het vruchtwater daalt. Aan het einde van de zwangerschap neemt de kans dat je kindje in het vruchtwater poept weer toe; bij 42 weken zwangerschap is die kans zelfs 25 tot 50%. Er wordt gedacht dat meconium houdend vruchtwater ontstaat doordat je baby de uitgescheiden ‘ontlasting’ niet goed meer inslikt.
Meconium in het vruchtwater: rondom de bevalling
Meconium kan voor of tijdens de bevalling in het vruchtwater terechtkomen. Dit komt voor bij 10 tot 15% van de bevallingen en gebeurt wanneer je kindje in het vruchtwater poept.
Wanneer je baby lang in meconium houdend vruchtwater heeft gelegen, zie je dat na de bevalling de witte huidsmeer een groenige kleur heeft gekregen. Ook kan je het, na het breken van de vliezen, zien aan het vruchtwater. Dit heeft dan een gelige, groene of bruine kleur.
Je bevalling bij meconium houdend vruchtwater
Wanneer tijdens de zwangerschap al bekend is dat je baby in het vruchtwater heeft gepoept, kan je het beste in het ziekenhuis bevallen. Baby’s met poep in het vruchtwater hebben vaker extra zorg nodig na de bevalling.
Meconium in het vruchtwater kan namelijk gepaard gaan met problemen zoals infecties, stuipen en ademhalingsproblemen. Na de geboorte wordt je baby door de kinderarts nagekeken. Als alles acht uur na de bevalling in orde is, mag je samen met je kindje naar huis.
Oorzaken meconium houdend vruchtwater
Vóór of tijdens de bevalling, poept je baby soms in het vruchtwater. Waarom dit gebeurt is niet helemaal duidelijk. Er zijn twee mogelijke verklaringen:
- Stress. Poepen in het vruchtwater kan duiden op stress. Wanneer je baby voor of tijdens de bevalling veel stress ervaart door zuurstoftekort, kan hij in een reflex poepen. Stress kan ervoor zorgen dat je kindje minder vruchtwater drinkt. Het vruchtwater wordt dan onvoldoende ververst.
- Rijpe darmen. Veel baby’s met meconium houdend vruchtwater hebben geen problemen na de geboorte. Het kan dus een teken zijn van normale darmrijping. Wanneer de darmen van je baby rijp zijn, kunnen ze meer meconium gaan lozen. Dit verklaart waarom meconium in het vruchtwater vaker voorkomt bij 42 weken zwangerschap.
Meconium aspiratie syndroom (MAS)
Meconium houdend vruchtwater op zich hoeft geen problemen te geven. Wanneer je baby voor of tijdens de bevalling dit vruchtwater inademt, kan het wel gevaarlijk zijn. De ontlasting komt dan diep in de longen van je kindje terecht. Hierdoor ontstaat een ontstekingsreactie en kunnen ernstige ademhalingsproblemen ontstaan.
Je ziet dit aan een snelle ademhaling, kreunen, blauw zien, intrekkingen tussen de ribben en een uitgezette borstkas. Een ernstige Meconium aspiratie syndroom (MAS) kan leiden tot hersenbeschadiging of zelfs overlijden. MAS komt voor bij zo’n 5% van de baby’s die in het vruchtwater poepen.
Diagnose MAS
Met een röntgenfoto van de longen stelt de kinderarts vast of je kindje MAS heeft. Ook doen de artsen regelmatig bloedonderzoek. Hiermee is te zien of er een ontsteking ontstaat en of de ademhaling effectief is.
Behandeling van MAS
Wanneer je kindje MAS heeft, is vaak kunstmatige beademing nodig. Een beademingsmachine ondersteunt tijdelijk de ademhaling of neemt deze over. Als de longen van je baby zich herstellen, kan de ondersteuning afgebouwd worden.
Vaak wordt antibiotica gegeven omdat de longen van je baby door de ontstekingsreactie gevoeliger zijn voor infecties. In zeer ernstige gevallen zijn de longen zodanig beschadigd dat behandeling met een hartlongmachine nodig is. Deze behandeling vindt alleen in gespecialiseerde ziekenhuizen plaats en is een risicovolle behandeling. Dit is gelukkig zelden nodig.
Kraamweek bij MAS
Wanneer je kindje meconium heeft ingeademd tijdens de bevalling, volgt een spannende tijd. Je bent zelf nog aan het herstellen van de bevalling, maar je kraamweek is allesbehalve ontspannen. Je maakt je zorgen om je zieke kindje en er spoken allerlei vragen door je hoofd. Blijf niet zitten met vragen en zorgen, maar bespreek ze met de arts of verpleegkundige.
Bron hoofdfoto: Angela Slingerland Fotografie
