Koemelkallergie bij baby’s

Wat is koemelkallergie?

Een allergie bij baby’s wordt meestal veroorzaakt door koemelk. Wanneer je baby last heeft van koemelkallergie, betekent dit eigenlijk dat zijn immuunsysteem zich tegen de koemelk keert. Je kindje maakt antistoffen tegen de eiwitten in koemelk, waardoor er een allergische reactie ontstaat.

Een koemelkallergie kan veel verschillende klachten geven zoals krampjes, veel huilen, spugen en diarree. Maar hier heeft elke baby weleens last van. Veel ouders vragen zich af of een koemelkallergie de oorzaak zou kunnen zijn van deze problemen. Gelukkig is dit meestal niet het geval. Een koemelkallergie is namelijk best zeldzaam en komt slechts voor bij 2 tot 3% van de baby’s.

Symptomen koemelkallergie

Het lastige bij koemelkallergie is dat er geen enkel symptoom typisch is voor deze aandoening. Het is vaak een combinatie van verschillende klachten die doet denken aan een koemelkallergie. Kinderen met een koemelkallergie hebben namelijk altijd meerdere klachten. Heeft je baby bijvoorbeeld alleen last van eczeem, dan wordt dit meestal niet veroorzaakt door een koemelkallergie.

Baby’s met een koemelkallergie kunnen na het drinken van koemelk last krijgen van:

• Maag- en darmproblemen (spugen, buikpijn, diarree of juist obstipatie)
• Luchtwegklachten (benauwdheid, hoesten, piepen, loopneus)
• Huidklachten (eczeem, rode uitslag, jeuk, oedeem en galbulten)

In een uitzonderlijk geval ontstaan direct na het drinken van koemelk ernstige klachten zoals acute benauwdheid, een lage bloeddruk en sufheid of een wegraking (anafylactische reactie). Op de lange termijn kan een koemelkallergie leiden tot (een toename van) eczeem, bloed bij de ontlasting, niet goed willen drinken en een afname van de groei.

Ontstaan klachten

De klachten van koemelkallergie ontstaan meestal wanneer wordt overgegaan van borstvoeding naar flesvoeding. Heel soms komt het voor dat je kindje al klachten krijgt wanneer jij als moeder koemelk drinkt en je kindje dit binnenkrijgt via de borstvoeding. Klachten treden altijd op na het drinken van koemelk. Bij kindjes die soms wel en soms niet op koemelk reageren is een allergie erg onwaarschijnlijk.

Juist omdat de klachten bij koemelkallergie zo aspecifiek zijn, wordt het soms niet direct herkend. Wanneer je het vermoeden hebt dat je kindje een koemelkallergie heeft is het verstandig om naar je huisarts te gaan. Bovenstaande symptomen kunnen namelijk ook op andere ziektes of kwaaltjes wijzen.

Vaststellen koemelkallergie

Wanneer je bij de huisarts komt, stelt deze je allereerst een aantal vragen over de klachten en kijkt hij of zij je kindje na. Hierbij wordt vooral gelet op eczeem, luchtwegklachten en de groei van je baby.

Als de arts een koemelkallergie bij je kindje vermoedt, wordt er verder onderzoek gedaan. Bloedonderzoek heeft hierbij meestal geen zin. Het onderzoek naar koemelkallergie gebeurt meestal bij de huisarts, het consultatiebureau of bij de kinderarts en gaat in drie stappen, die ook wel eliminatie, provocatie en reëliminatie genoemd worden.

1. Eliminatie

Eliminatie houdt in dat alle producten met koemelkeiwit vermeden moeten worden om te zien of de klachten van je baby daarmee verminderen. Als je flesvoeding geeft, betekent dit dat je baby speciale flesvoeding krijgt voorgeschreven waarbij de koemelkeiwitten in kleine stukjes zijn geknipt (gehydrolyseerd). Deze voeding is alleen op doktersrecept verkrijgbaar. Hypoallergene voeding die in de supermarkt te koop is, en melk van andere zoogdieren (bijvoorbeeld geitenmelk of schapenmelk), zijn hiervoor niet geschikt. Kunstvoeding op basis van soja wordt afgeraden als vervanging voor kunstvoeding voor kinderen jonger dan 1 jaar.

Als je borstvoeding geeft, kan je baby allergisch reageren op de koemelk die jij inneemt. Bij het vermoeden van een koemelkallergie volg jij daarom 4 weken lang een koemelkvrij dieet. Dit betekent dat je geen voedingsmiddelen mag nemen waarin koemelk verwerkt zit. Een diëtiste kan je advies geven over een koemelkvrij en volwaardig dieet voor jou en je kindje. Koemelk zit namelijk ook verwerkt in producten waarin je het niet verwacht, zoals margarine en koekjes.

2. Provocatie

Na de periode van eliminatie volgt de periode van provocatie. Met provoceren wordt bedoeld dat de koemelk weer wordt toegevoegd aan jouw dieet of aan het dieet van je baby. In deze periode wordt gekeken of de symptomen weer verergeren. Het beste is om dit onder medisch toezicht te doen, bijvoorbeeld bij de huisarts, op het consultatiebureau of in het ziekenhuis.

Je kindje krijgt dan op 2 verschillende dagen testvoeding met of zonder koemelk. Zowel jij als de arts weten van tevoren niet wanneer de testvoeding koemelk bevat (een derde persoon weet dit wel). Dit wordt ‘dubbelblind en placebogecontroleerd’ genoemd. Wanneer je kindje klachten krijgt na het drinken van koemelk en niet na het drinken van de koemelkeiwitvrije voeding is hij zeer waarschijnlijk allergisch voor koemelk.

3. Reëliminatie

In dat geval wordt in de laatste periode, die van reëliminatie, de koemelk weer uit jouw dieet of het dieet van je baby geschrapt. Als de klachten bij je kindje opnieuw verminderen, wordt koemelkallergie definitief vastgesteld.

Behandeling

Als je kindje een bewezen koemelkallergie heeft, volg jij of volgt je baby een koemelkvrij dieet. Dit is de speciale kunstvoeding, waarbij het koemelkeiwit in stukjes is geknipt. Het afweersysteem en de darmen van je baby herkennen het koemelkeiwit dan niet meer, waardoor de allergische reactie uitblijft. Deze voeding moet worden voorgeschreven door een arts. Sojaproducten worden in het eerste jaar afgeraden, daarna is dit een prima alternatief voor koemelk. Ook andere soorten melk zoals geitenmelk, schapenmelk en amandelmelk worden afgeraden.

De meeste baby’s groeien voor hun eerste verjaardag over hun koemelkallergie heen. Op de leeftijd van 3 jaar is zelfs 90% van de kinderen over hun koemelkallergie heen gegroeid. Het is daarom belangrijk regelmatig te controleren of je baby nog allergisch reageert op koemelk. Samen met je arts kijk je of normale koemelk opnieuw geïntroduceerd kan worden. Het is namelijk belangrijk om te voorkomen dat jij of je baby onnodig lang een koemelkvrij dieet volgt.

Bijvoeding

Kinderen met koemelkallergie kunnen gewoon, net als andere kinderen, tussen de 4 en 6 maanden starten met de eerste vaste hapjes. Dit is namelijk belangrijk voor de ontwikkeling van het afweersysteem.

Koemelkallergie in de familie

Erfelijkheid verhoogt de kans op een koemelkallergie. Heeft je baby een ouder, een broertje of zusje met een allergische aandoening, zoals hooikoorts, astma of eczeem? Dan is de kans op een koemelkallergie bij je kindje groter.