Borstontsteking tijdens borstvoeding: hoe kom je ervan af?

Wat is een borstontsteking?

Een borstontsteking is een ontsteking in de borst die vaak samengaat met het geven van borstvoeding. De medische term hiervoor is mastitis. Een mastitis kan heel vervelend zijn, want het is vaak erg pijnlijk. Zo’n ontsteking in je borst geeft een ’beurs’ gevoel, alsof je een blauwe plek hebt in je borst. Je kan er ook flink ziek van worden. Gelukkig duurt het met de juiste behandeling meestal maar een paar dagen.

Symptomen borstontsteking

Een ontsteking heb je meestal aan één borst. Je kan mastitis herkennen aan verschillende klachten:

• Je borst is pijnlijk, rood en gezwollen
• Je borst voelt warm
• Het voeden doet pijn
• Je hebt verhoging of koorts
• Je kan een grieperig gevoel hebben met hoofdpijn en spierpijn
• Je voelt mogelijk een zwelling of harde plek in de borst

Oorzaken borstontsteking

Borstweefsel bestaat uit verschillende dingen, zoals klierweefsel, vetweefsel, bloedvaten en lymfeklieren. Ook is er een evenwicht in ‘normale’ bacteriën in je borst. Deze horen hier, net zoals je op je huid bacteriën hebt. De belangrijkste oorzaak van een mastitis wanneer je borstvoeding geeft, is dat dit evenwicht door de war raakt en dat er te veel melk is. Een soort bacteriën kan dan harder gaan groeien. Het borstweefsel zwelt hierdoor op en drukt de melkkanalen dicht. De melk kan dan niet goed meer doorstromen. Als deze ophoping van melk niet snel genoeg wordt opgelost, heb je een beginnende borstontsteking.

Het teveel aan melk kan verschillende redenen hebben. Bijvoorbeeld doordat je borsten niet goed geleegd worden. Ook is het mogelijk dat je meer of vaker kolft dan nodig is of dat je een verkeerde maat borstschild gebruikt. Zo ontstaat overproductie.

Risicofactoren

Er zijn een aantal factoren die de kans op een mastitis groter maken, namelijk:

• Verminderde weerstand door bijvoorbeeld vermoeidheid en stress
• Onvoldoende hygiëne
• Verkeerd aanleggen
• Verkeerde zuigtechniek
• Teveel gebruik van een fopspeen
• Overproductie
• Pijnlijke tepels
• Te strakke kleding
• Spruw
• Verkoudheid of een griep bij je baby waardoor je baby minder goed drinkt
• Een te kort tongriempje van je baby
• Een verandering in het aantal voedingen
• (Verkeerd) gebruik van een tepelhoedje
• Eerdere borstoperatie

Wat kan je zelf doen als je een borstontsteking hebt?

Sommige vrouwen denken dat ze bij een ontsteking in de borst beter kunnen stoppen met borstvoeding. Dit is niet nodig. Doorgaan met borstvoeding is juist belangrijk om de ontsteking weg te halen. Als je een beginnende borstontsteking hebt, kan je de volgende dingen doen om ervoor te zorgen dat de ontsteking minder wordt.

• Voed of kolf niet vaker dan normaal. Voed je baby zoals je gewend bent. Extra voeden of kolven kan de pijn erger maken, omdat de melkaanmaak omhoog gaat.
• Leg je kindje eerst aan de pijnlijke borst aan. Zo zorg je ervoor dat de melkophoping daar vermindert. Is het voeden aan de ontstoken borst te pijnlijk, kies dan voor kolven.
• Denk aan je andere borst. Vergeet niet om je andere (niet-ontstoken) borst ook leeg te laten drinken of te kolven. Anders loop je het risico dat het probleem ook aan deze kant ontstaat.
• Verwarm voor het voeden. Vóór het voeden kan je je borst verwarmen, bijvoorbeeld met een warme douche of warme kruik op je borst. De melkkanalen gaan dan beter openstaan. Dit verbetert de doorstroming en de toeschietreflex.
• Koel na het voeden. Na het voeden is het fijn om de borst te koelen, om de pijn te verlichten. Hiervoor kan je koolbladeren, kwark of icepacks gebruiken. Ijskompressen kan je wel het beste in een washandje doen, zodat het niet té koud wordt bij je borst.
• Gebruik een pijnstiller. Als je erg veel pijn hebt, kan je een pijnstiller slikken. Een ontstekingsremmende pijnstiller, zoal ibuprofen, werkt hierbij het beste.
• Neem rust. Het is goed om rustig aan te doen als je een borstontsteking hebt, af en toe op bed liggen bijvoorbeeld. Vraag om hulp als je taken hebt die niet kunnen blijven liggen.
• Masseer, knijp of duw niet. Het is belangrijk om zo min mogelijk aan de ontstoken borst te komen. Masseren, knijpen of duwen aan de borst is niet nodig. Het kan de ontsteking alleen maar erger maken. Het is beter om de ontstoken borst met rust te laten.

Behandeling

Een lactatiekundige is een expert op het gebied van borstvoeding. Bij een lactatiekundige kan je adviezen krijgen om een mastitis op te lossen. In de meeste gevallen kom je met deze adviezen van de ontsteking af. Voor een consult bij een lactatiekundige betaal je ongeveer 100 tot 150 euro. Als je aanvullend verzekerd bent, wordt zo’n consult vaak vergoed. Natuurlijk kan je ook je huisarts om advies vragen.

Mastitis kan ook behandeld worden met behulp van ultrageluidtherapie. Een fysiotherapeut gebruikt geluidstrillingen om de verstopping op te lossen. Meestal heb je hiervoor twee tot drie behandelingen nodig. Onderzoek laat zien dat dit een veilige manier van behandelen is die bij veel vrouwen werkt. De behandeling(en) krijg je vergoed vanuit je zorgverzekering. Neem voor informatie contact op met je fysiotherapeut.

Wanneer moet je naar de dokter?

Is er geen verbetering met de hulp van een lactatiekundige of heb je erg heftige klachten en hoge koorts? Dan kan je het beste langs je huisarts gaan. Je huisarts kan antibiotica voorschrijven. Antibiotica is een medicijn tegen een ontsteking. Vaak slaat deze antibiotica goed aan. Geef altijd bij je huisarts aan dat je borstvoeding geeft. Dan kan je arts dit in gedachten houden bij het voorschrijven van de antibiotica. Als de beginnende ontsteking niet wordt behandeld, kan er een abces ontstaan en dat kan gevaarlijk zijn. Zorg er dus voor dat je op tijd hulp zoekt.

Hoe kan je een ontsteking aan de borst voorkomen?

Je kan een borstontsteking niet helemaal tegenhouden, maar er zijn een aantal dingen waarop je kan letten. Zo kan je de kans op een ontsteking zo laag mogelijk houden.

• Voed je kindje normaal en kolf niet te veel extra. Meer afkolven dan je kindje drinkt, is niet nodig en kan zorgen voor een borstontsteking. Dit komt doordat vraag en aanbod dan niet meer in evenwicht is.
• Gebruik verschillende borstvoedingshoudingen, om alle melkkanaaltjes goed leeg te laten drinken.
• Let op een goede hygiëne. Was je handen en verzorg je tepels.
• Draag een goed passende beha en losse kleding.
• Neem voldoende rust.
• Leg je kind goed aan. Je baby kan dan beter de borst leegdrinken.