Ontzwangeren: 11 dingen die je lijf ondergaat na je bevalling

1. Naweeën

Tijdens een bevalling heb je weeën, maar ook na de geboorte van je baby kan je hier nog last van hebben. Deze naweeën zijn minder heftig, maar kunnen wel vervelend en pijnlijk zijn. In eerste instantie zijn ze nodig om te helpen bij de nageboorte van de placenta. Daarna zijn de samentrekkingen van je baarmoeder essentieel, omdat je baarmoeder weer moet slinken naar haar oude vorm. De naweeën kunnen een paar dagen aanhouden.

Na de geboorte van een eerste kindje kunnen de naweeën meevallen. Je baarmoeder heeft dan nog veel rek en is sneller terug in haar oude grootte. Na een tweede of derde bevalling is je baarmoeder minder elastisch en zijn er sterkere samentrekkingen nodig om haar te laten krimpen. De naweeën kunnen dan een stuk heftiger en pijnlijker zijn.

2. De ‘baby blues’: kraamtranen

Drie tot vijf dagen na de bevalling kan je last krijgen van de baby blues. Je voelt je neerslachtig en moe, bent snel geïrriteerd en de roze wolk is misschien niet zo roze als je had gedacht. Maak je geen zorgen: kraamtranen zijn heel normaal. Ongeveer 40-80% van de vrouwen heeft er last van na de bevalling. Meestal verdwijnen ze na (ruim) een week.

Waardoor de tranen zo rijkelijk vloeien is niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk komt het door een plotselinge daling van zwangerschapshormonen en de melkproductie die op gang komt. Ook de verandering die je doormaakt nu je een baby hebt, je veranderde ritme en grote vermoeidheid kunnen bijdragen aan de baby blues. Het is niet helemaal onlogisch: je hebt net een mensje op de wereld gezet dat compleet afhankelijk is van jou en je partner. Dat is niet niks. Laat de kraamtranen dus maar lekker stromen.

3. Lochia: vloeien na de bevalling

Na de bevalling laat de placenta een wond achter in je baarmoeder. Hierdoor kan je nog vier to zes weken bloed en wondvocht verliezen. Dit wordt ook wel lochia of kraamvocht genoemd. Een normaal maandverbandje is niet voldoende, daarom is er speciaal kraamverband. Je had het niet verwacht, maar je hebt dat grote verband dus écht nodig. Meestal zitten deze in je kraampakket.

4. Incontinentie: urineverlies na de bevalling

Na je bevalling bestaat de kans dat je de controle over je blaas (tijdelijk) kwijt bent. Tijdens je zwangerschap en bevalling is je bekkenbodem verslapt en opgerekt, waardoor het lastiger is om je plas op te houden. Schrik niet als je de komende tijd wat druppels urine verliest tijdens het niezen of lachen.

Betekent dit dat je voor de rest van je leven incontinent bent? Nee, meestal is dit gelukkig niet het geval. Ook je bekkenbodemspieren hebben tijd nodig om terug te keren naar hun oude vorm. Je kan ze daarbij helpen door ze regelmatig te trainen. Hiermee verminder je meteen het risico dat je op latere leeftijd incontinentieklachten ontwikkelt. Lukt het niet om je bekkenbodemspieren te trainen of blijf je last houden van urineverlies? Vraag dan een (bekkenbodem)fysiotherapeut om hulp.

5. Pijnlijk onderkantje

Of je nu (een beetje) bent uitgescheurd, of bent ingeknipt en hechtingen hebt gekregen: meestal heb je na je bevalling een beurs gevoel vanonder. Zitten kan pijnlijk zijn en naar het toilet ga je liever helemaal niet. Ook dit gaat gelukkig weer over.

Het kan helpen om tijdens het plassen een lauwwarme waterstraal langs je vagina te laten lopen. Zo verdun je de urine en brandt het minder. Het is voorlopig sowieso verstandig om na een toiletbezoek je vagina af te spoelen met water. Zo spoel je de hechtingen en/of pijnlijke plek schoon.

6. Obstipatie

Niet alleen plassen kan vervelend zijn, ook een ‘grote boodschap’ kan anders verlopen dan je gewend bent. Toch is het belangrijk dat je wel gewoon naar het toilet probeert te gaan, anders heb je meer kans op verstopping. En dan wordt het persen nog vervelender… Je kan je ontlasting dus beter niet te lang ophouden.

Het is raadzaam om vezelrijk te eten, dit houdt je ontlasting zacht. Denk aan volkorenproducten, zilvervliesrijst, fruit en groente. Probeer vet eten, witbrood en witte rijst te vermijden. Daarnaast is het goed om voldoende water te drinken, ongeveer 1,5 tot 2 liter per dag.

7. Aambeien

Tijdens de zwangerschap kon je hier al last van hebben, maar de meeste vrouwen krijgen er pas na de bevalling mee te maken: aambeien. Door het harde persen tijdens de geboorte van je kindje, of door het persen bij obstipatie, kunnen er uitstulpingen ontstaan.

Gelukkig krijgt niet iedereen ze en zijn ze meestal onschuldig. Bekijk alle tips tegen aambeien en gebruik als dit nodig is een zalf. Heb je er veel last van en gaan de aambeien niet weg? Raadpleeg dan je huisarts.

8. Haaruitval

Raak niet in paniek als je kussen ineens vol haren ligt, ook dit haarverlies hoort bij het ontzwangeren. Tijdens je zwangerschap zorgen hormonen ervoor dat je haren in een rustfase belanden, waardoor ze bijna niet uitvallen. Vandaar dat veel vrouwen tijdens hun zwangerschap een mooie, volle haarbos hebben en soms zijn gezegend met een zwangerschapsgloed.

Na je bevalling verandert je hormoonhuishouding weer en valt je haar weer uit zoals altijd, inclusief de extra haren die je tijdens je zwangerschap had gespaard. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je kaal wordt. Je oude coupe herstelt zich vanzelf weer.

9. Vermoeidheid

Je hebt net een bevalling achter de rug, je lichaam is nog bezig met herstellen en je nachten worden regelmatig onderbroken. Het is dus niet zo gek dat je energielevel wat lager is dan je gewend bent. Probeer wat extra rustmomenten te pakken, doe een dutje wanneer je baby dit doet en vraag (schoon)familie of vrienden om af en toe op te passen. Het kan ook helpen om de nachten af te wisselen met je partner. Als je weet dat je niet uit bed hoeft, lukt het misschien beter om ’s nachts door te slapen en gaat het ontzwangeren net iets sneller.

10. Vergeetachtigheid

Hoewel het zwangerschapsdementie wordt genoemd, kan je ook na je bevalling nog verstrooid zijn. Mede door slaapgebrek, maar ook omdat je hersenen de tijd nodig hebben om te ‘herstellen’ van de hormonen. Ook zijn er aanwijzingen dat de hersenen veranderen tijdens de zwangerschap. Meestal krijg je na verloop van tijd je geheugen weer terug. En zo niet, dan kan een beetje vergeetachtigheid soms best handig van pas komen. Oh, was die verjaardag morgen al? Nee, sorry, ik kan niet.

11. Buikje

Tijdens je zwangerschap is je buik flink gegroeid en komen veel vrouwen aan. Na je bevalling is dit gewicht niet meteen weg en is je huid niet meteen strak. Het duurt even voordat je baarmoeder haar oude formaat weer heeft en ook je buikspieren moeten herstellen. Dit hoort er nu eenmaal bij.

Geef jezelf de tijd om te herstellen en ontzwangeren, en begin niet te snel na de bevalling met fanatiek sporten. Het verschilt per sport wanneer je deze weer kan oppakken. Eet daarnaast gezond en gevarieerd. Misschien wordt je buik na de bevalling niet meer helemaal zoals hij was voor je zwangerschap. Probeer dan te bedenken dat er negen maanden een klein wondertje in heeft gewoond. Dat is het dubbel en dwars waard.

Hoelang duurt ontzwangeren?

Het gezegde luidt ‘9 maanden op, 9 maanden af’. Ontzwangeren kan soms dus wel even duren. Hoelang je precies bezig bent met ontzwangeren verschilt per vrouw. De een voelt zich na zes weken topfit en past weer in haar oude kleren, de ander kan een jaar kwakkelen. Geef jezelf vooral de tijd en wees niet te streng voor jezelf.

Tips voor het ontzwangeren

• Rustmomenten. Neem genoeg rustmomenten en slaap eventueel bij als je baby ook slaapt. Je lichaam vraagt veel energie tijdens het herstellen. Schroom dus niet om die momentjes te pakken.
• Ontzie je lijf. Probeer de eerste weken geen zware taken uit te voeren, zoals schoonmaken en tillen. Je buik- en bekkenbodemspieren zijn nog verslapt en raken snel overbelast. Zeker als je een keizersnede hebt gehad, is het verstandig een aantal weken te wachten met zware dingen tillen.
• Mama me-time. Creëer me-time. Zo heb je even de tijd om bij te komen. Met een baby schiet tijd voor jezelf er vaak bij in. Toch is het belangrijk om even op te laden, dan kan je er daarna weer tegenaan.
• Praten. Praat met je partner over het ontzwangeren, over je eventuele onzekerheden en jullie nieuwe situatie. Je partner moet ook wennen aan zijn nieuwe rol.
• Hulp inschakelen. Vraag je omgeving af en toe om hulp, zodat jij en je partner de tijd hebben om aan de nieuwe situatie te wennen en jullie even tot rust kunnen komen.
• Neem de tijd. Geef jezelf de tijd om te herstellen en probeer te accepteren dat je lichaam is veranderd. Het heeft negen maanden lang plaats moeten maken voor je kindje. Laat je niet uit het veld slaan en kijk wat voor moois je ervoor terug hebt gekregen.