Een autostoel voor je baby: wat is veilig?
Een autostoel is een belangrijk item op je baby uitzetlijst. Er zijn veel verschillende soorten en merken, waardoor het lastig is om een keuze te maken. Je wilt het liefst een autostoel die zo veilig en gebruiksvriendelijk mogelijk is, maar waar moet je verder op letten? Wij hebben de belangrijkste verschillen en kenmerken voor je op een rij gezet.
Waarom een autostoel?
Gewone autogordels zijn niet geschikt voor kinderen kleiner dan 135 centimeter. Daarom is het verplicht om je kindje in een autostoel te vervoeren totdat hij deze lengte heeft bereikt.
Om te zorgen dat de autostoeltjes die verkocht worden veilig zijn, gelden er vaste veiligheidseisen. Zo moeten kinderautostoelen voldoen aan de Europese norm ‘ECE R129’, ook wel bekend als de ‘i-Size’ norm.
i-Size norm voor autostoeltjes
De i-Size (ECE R129) regelgeving voor autostoeltjes geldt sinds 2013. Deze norm heeft de oude ECE/R44 norm vervangen om het autovervoer van kinderen nog veiliger te maken. Sinds 2019 worden er geen R44-autostoeltjes meer gemaakt, waardoor ze langzaam uit de winkels zullen verdwijnen. Ook al is het nog steeds toegestaan om deze autostoelen te gebruiken, het advies is om zo snel mogelijk over te stappen op een autostoeltje dat voldoet aan de nieuwe i-Size norm. Zo ben je er zeker van dat je kindje onderweg de beste bescherming krijgt.
Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen de oude ECE/R44 norm en de huidige i-Size norm:
- Het advies was eerst om je kindje tot 9 kilo (ongeveer tot rond zijn eerste verjaardag) achterwaarts te vervoeren. Dit is veranderd naar minimaal 15 maanden.
- De categorieën van autostoelen zijn nu ingedeeld op basis van lengte in plaats van gewicht. Dit maakt het voor jou makkelijker om te weten wanneer het tijd is voor een nieuwe autostoel. De lengte van je kindje komt namelijk vaak overeen met zijn kledingmaat.
- Voor het vaststellen van de nieuwe i-Size norm is gekeken naar wat er met het autostoeltje gebeurt bij een botsing van opzij. Dit werd niet meegenomen in de tests voor de R44 norm.
- i-Size autostoelen maken alleen gebruik van ISOFIX-bevestigingspunten, waardoor ze veiliger én makkelijker zijn om vast te zetten.
ISOFIX of autogordels?
Autostoeltjes die voldoen aan de i-Size-regelgeving maak je vast met ISOFIX-punten. Met dit systeem gebruik je geen autogordels. Het autostoeltje wordt met haken vastgeklikt aan de ISOFIX-bevestigingspunten in je auto.
Met een babystoeltje (Maxi-Cosi) zitten deze haken aan een los onderstel vast. Het onderstel klik je vast aan de ISOFIX-punten van je auto. Deze zitten tussen de bekleding van het zitvlak en de rugleuning van de achterbank. Daarna klik je het autostoeltje zelf vast op het onderstel. Bij peuter- en kinderstoelen zitten de ISOFIX-haken vast aan de stoel zelf, waarmee het autozitje direct in de ISOFIX-punten wordt geklikt. Tot slot maak je de autostoel nog vast met een ‘steunpoot’ of een derde bevestigingspunt aan de bovenkant.
Volgens experts is ISOFIX de veiligste en snelste manier om een kinderautostoel goed in je auto te bevestigen. Alle nieuwe auto’s (gebouwd na november 2012) hebben ISOFIX-bevestigingspunten.
Controleer altijd of het autostoeltje dat je wilt kopen ook daadwerkelijk in je auto past. Er kunnen soms kleine verschillen zitten in de ISOFIX-punten. De meeste autostoelmerken hebben een ‘autotypenlijst’ op hun website staan. Hierin kan je zien of de autostoel in jouw auto past.
Geen ISOFIX, wat nu?
Heeft jouw auto geen ISOFIX? Soms kan het systeem in je auto worden gebouwd, vraag je autogarage naar de mogelijkheden.
Fase | Leeftijd | i-Size norm | ECE/R44 norm (oude norm) |
---|---|---|---|
Baby | Tot 15 maanden | Achterwaarts gericht, tot 83 cm én tot minimaal 15 maanden oud | Autostoel groep 0/0+ (0-13 kg) |
Peuter | Vanaf 15 maanden | Kinderen ouder dan 15 maanden en met een lengte tussen 60 cm en 105 cm (voorwaarts gericht) | Autostoel groep 1 (9-18kg) |
Kind | Van 3 tot 12 jaar (gem.) | Kinderen tussen 105 cm en 135 cm (voorwaarts gericht) | Autostoel groep 2/3 (15-36kg) |
Babystoeltje tot 15 maanden (<83 cm)
Dit is het eerste autostoeltje dat je voor je baby koopt. Er zijn verschillende soorten: autostoeltjes die je eerst tegen de rijrichting plaatst en na 15 maanden omdraait en autostoeltjes die op een onderstel geklikt worden. Deze zijn in de volksmond beter bekend als ‘Maxi-Cosi’.
Welk autostoeltje je ook gebruikt, het is verplicht om je kind achterwaarts te vervoeren totdat hij 83 centimeter lang is en minimaal 15 maanden oud.
Voor een babystoeltje ben je ongeveer tussen de €100 en €400 kwijt, afhankelijk van de soort en het merk dat je kiest.
Waarom is achterwaarts vervoeren zo belangrijk?
De regels van nu stellen dat je je kleine tot minimaal 15 maanden achterwaarts moet vervoeren. Dit zou veiliger zijn in het geval van een auto-ongeluk. Maar waarom eigenlijk?
Een kinderstoel wordt op veiligheid getest door onder andere te kijken wat er gebeurt als er een botsing gebeurt. Geeft het op dat moment voldoende bescherming of krijgt je kindje tijdens een ongeluk een flinke klap?
Ter vergelijking: wordt je kindje tijdens een frontale botsing voorwaarts vervoerd? Dan krijgt zijn nek vijf keer zo’n sterke krachten te verwerken dan wanneer hij tegen de rijrichting in zit. Bij achterwaarts vervoeren worden de krachten namelijk over het hele lichaam verspreid. De kans op ernstig letsel is daardoor kleiner. Het is daarom verstandig om je kleine zo lang mogelijk achterwaarts te vervoeren en minimaal tot hij 15 maanden oud is.
Peuter autostoel vanaf 15 maanden (83-105 cm)
Als je kind ouder is dan 15 maanden en langer is dan 83 centimeter, is het tijd voor een peuterstoeltje. Het advies is om niet te snel over te stappen naar een grotere stoel. Dit hoeft pas als het hoofd van je peuter boven de rand van de stoel uitsteekt. Als de stoel nog te groot is, wordt je kleine minder goed beschermd.
Je maakt je kindje vast met een vijfpuntsgordel, vergelijkbaar met die van het babystoeltje. De meeste stoelen hebben hiernaast verschillende standen. Zo kan je je kindje in de slaapstand zetten als hij voor de rit al slaperig is. Wel zo handig!
Peuterstoeltjes kosten doorgaans tussen de €50 en €400, afhankelijk van het merk en type dat je koopt.
Kinderautostoel vanaf 105 centimeter
Voor oudere kinderen die langer zijn dan 105 centimeter is er de kinderautostoel. Je merkt dat je kindje toe is aan een grotere autostoel wanneer de bovenkant van de gordel onder de schouders begint. De ‘uitgang’ van de gordel hoort namelijk net boven de schouders uit te komen.
Bekijk bij het aanschaffen van een kinderautostoel of het een goede hoofdsteun met zijsteunen heeft. Dit geeft een betere bescherming. Het is verplicht om je kind in een autostoel te vervoeren totdat hij 135 centimeter lang is.
Voor een kinderautostoel betaal je gemiddeld tussen de €50 en €300. Hier geldt ook: dit is afhankelijk van welk merk je kiest.
TIP: Wil je zeker weten dat je kindje in het juiste formaat autostoeltje zit? Vul dan de keuzewijzer van Veiligheid.nl in voordat je er eentje koopt. Zo ontdek je welke autostoel je nodig hebt.
Voorin of achterin?
Je mag je kind zowel voorin naast jou als achterin de auto vervoeren. Dit mag al vanaf de geboorte, mits je een veilig autostoeltje gebruikt. Dezelfde regels over het gebruik van een autozitje gelden ook voorin: tot 15 maanden moet de autostoel tegen de rijrichting in worden geplaatst.
Let er wel op dat je voor vertrek de airbag van de bijrijdersstoel uitzet. Als de airbag bij een botsing opent, kan dit met een flinke kracht tegen het autostoeltje aankomen. Deze klap kan je kindje ernstige verwondingen geven.
Als je kind naast je zit, is de kans wel groter dat je afgeleid wordt. Bedenk daarom wat voor jou de beste optie is. Mede om deze reden wordt eigenlijk altijd wel geadviseerd om het autostoeltje achterin te zetten.
Overige types
Er zijn alternatieven voor de autozitjes per leeftijdscategorie. Denk bijvoorbeeld aan autostoeltjes met gecombineerde groepen, zitjes met een vangtafel en reiswiegen.
Autostoeltjes met gecombineerde groepen
Als je op zoek gaat naar een autostoeltje, kom je ze vast tegen: autostoeltjes die je tot vier of acht jaar kan gebruiken of een variant ervan. Dit zijn autostoelen die je eerst achterwaarts in de auto zet en kan omdraaien zodra je kind ouder wordt.
Het voordeel van dit soort zitjes is dat je maar één keer voor een langere periode een autostoeltje hoeft te kopen. Dat scheelt in je portemonnee. Ze kunnen ook handig zijn voor mensen die niet vaak met een kind in de auto zitten, bijvoorbeeld voor opa en oma die af en toe oppassen.
Toch zijn dit soort kinderautostoelen het vaak nét niet, omdat ze ergens een middenweg hebben om voor elke categorie passend te zijn. Ze zijn dus niet voor elke leeftijd even geschikt. De veiligste keuze is daarom nog steeds een autostoel die beter aansluit op de lengte en leeftijd van je kleine.
Autostoeltje met vangtafel
Sommige autostoelen voor peuters en grotere kinderen hebben een vangtafel, ook wel bekend als ‘shield-zitjes’. Deze stoelen zijn gebruiksvriendelijk en geven meer bescherming dan wanneer je kindje alleen een (vijfpunts)gordel om heeft. Overweeg je deze? Kijk dan of het mogelijk is om het uit te proberen voordat je er een koopt. Niet alle kinderen vinden het fijn om zo vastgezet te worden.
Er is pas geleden een discussie geweest of deze autostoelen wel echt zo veilig zijn. De reden is dat ze bij een frontale botsing letsel rondom de buikstreek van de passagier kunnen veroorzaken. Sindsdien worden deze stoeltjes extra gecontroleerd en zijn de testresultaten op het onderdeel ‘frontale botsing’ aangepast. Hierdoor is er meer informatie beschikbaar over hoe deze autostoelen je kleine beschermen in het geval van een botsing.
Reiswieg
Wil je naar de camping in Zuid-Frankrijk met eigen vervoer? Met een speciale reiswieg voor in de auto kan je kleine comfortabel slapen in de auto. Hij heeft meer bewegingsvrijheid, wat beter is voor zijn motorische ontwikkeling. Daarnaast mag je baby, zeker in het begin, nog niet te veel zitten. Een maximum van twee uur per dag is het advies. Dit is inclusief de tijd dat hij in een kinderstoel, wipstoel of autostoel zit.
Een groot nadeel van een reiswieg is dat deze minder veilig is. Bij een auto-ongeluk is je kind veel beter beschermd in een autostoeltje. De voorkeur gaat hier dus nog steeds naar uit.
TIP: Weten welk autostoeltje per leeftijdsklasse als beste getest wordt? Het ‘Autostoeltjes test’ van de ANWB heeft een aantal autostoeltjes uitgebreid getest.
Tweedehands autostoel kopen: een goed idee?
Wil je een tweedehands autostoel kopen of heb je er een gekregen? Dan is de kans groot dat dit een autostoel is met het oude R44-label. Je mag deze autostoel nu nog gebruiken. Het advies is wel om liever voor een autostoel te gaan die voldoet aan de laatste veiligheidseisen (i-Size).
Het kopen van een tweedehands autostoeltje wordt over het algemeen afgeraden. Ook als deze aan de i-Size norm voldoet. De reden hiervoor is dat je niet kan zien of het autozitje eerder betrokken is geweest bij een ongeluk. Als dat zo is, geeft de stoel minder bescherming en is hij daarmee minder veilig in gebruik.
Autostoel kopen tips
Er is zoveel keuze dat je waarschijnlijk niet goed weet welk autostoeltje het beste is. Het belangrijkste is om te controleren of het autostoeltje dat jij voor ogen hebt voldoet aan de veiligheidsnormen. Dit zie je al snel aan het label van de autostoel.
Welk autozitje je uiteindelijk kiest, is afhankelijk van je situatie, de lengte en leeftijd van je kindje, jouw budget en voorkeuren. Met deze tips wordt het maken van de juiste keuze (hopelijk) iets eenvoudiger:
- Welk systeem past in jouw auto? Bekijk voordat je een keuze maakt of je het autostoel met ISOFIX kan bevestigen. Ben je van plan om een autostoel bij een babyspeciaalzaak te kopen? Ga dan met de auto, dan kan je gelijk zien of en hoe het autozitje past.
- Wasbaar? Van welke stof is het autostoeltje gemaakt? En is de hoes afneembaar zodat het in de wasmachine kan? Voor de meeste ouders is dit een must, aangezien je kindje ongetwijfeld een keer gaat knoeien of moet overgeven. Er zijn ook hoezen te koop die je over het autostoeltje heen kan doen. Handig als je een keer van kleur wilt wisselen en je de autostoel schoon wilt houden.
- Light of heavy user? Zit je kleine regelmatig in de auto of doe je alles op de fiets? Hoe vaak je samen in de auto zit, is ook van invloed op je keuze voor een autostoel. Natuurlijk wil je dat het autostoeltje zo veilig mogelijk is. Toch valt je keuze misschien eerder op een goedkoper model als je al weet dat het weinig gebruikt wordt.
- 2-in-1. Is je kindje jonger dan 15 maanden en wil je het autostoeltje op het frame van je kinderwagen plaatsen om korte stukjes te wandelen? Bekijk dan of het de babystoel op het frame van je kinderwagen vastgezet kan worden, eventueel met adapters.
Let op: ook als je thuis wilt bevallen, is het handig om voor je uitgerekende datum een autostoel in huis te halen. Mocht je onverwachts toch in het ziekenhuis moeten bevallen, dan ben je verplicht om je baby daarin te vervoeren.
Auteur Laura Miller-Sijm