Helpt lichttherapie tegen depressieve klachten tijdens de zwangerschap?

Depressieve klachten tijdens de zwangerschap

Maar liefst 5 tot 10% van de zwangere vrouwen krijgt tijdens haar zwangerschap te maken met depressieve klachten. Dit komt neer op ongeveer 20.000 vrouwen per jaar in Nederland.

Deze klachten hebben niet alleen invloed op jou als mama-in-spé, maar kunnen ook invloed hebben op je (ongeboren) kindje. Zo is de kans op een vroeggeboorte bijvoorbeeld hoger of kan je kindje geboren worden met een laag geboortegewicht. Het is dus belangrijk om hulp te zoeken als je last hebt van depressieve klachten.

Taboe

Als je zwanger bent, hoor je negen maanden stralend op een roze wolk te zitten, zo heerst het idee. Wanneer dit niet het geval is en je juist ontzettend somber bent, kan dit je aan het twijfelen brengen. Want je hoort toch juist heel blij te zijn met je zwangerschap? Veel zwangere vrouwen schamen zich daarom voor deze gevoelens en zoeken er daaom geen hulp voor.

Behandeling

Als je toch de beslissing hebt genomen om hulp te zoeken, rijzen er waarschijnlijk veel vragen bij je op. Moet je behandeld worden voor deze sombere gevoelens? Hoe dan? En is dat wel veilig voor je kindje?

Op dit moment is er nog veel onduidelijk over wat de beste behandeling is voor deze klachten in de zwangerschap. Er zijn nu immers twee personen om rekening mee te houden: jij en je baby! Soms wordt er antidepressieve medicatie voorgeschreven. De effecten van deze medicijnen op je baby zijn echter niet helemaal duidelijk.

Een andere optie is psychotherapie. Deze behandeling kent ook zijn beperkingen. Zo zijn er niet altijd direct therapeuten beschikbaar, waardoor je op een wachtlijst terecht komt. Ook kunnen deze behandelingen vrij veel tijd in beslag nemen, waardoor de kans bestaat dat je nog niet beter bent wanneer je baby geboren wordt.

Lichttherapie als behandeling van zwangerschapsdepressie

Vanwege de beperkingen van deze twee behandelingen, heeft de Bright up studie een nieuwe behandelingsoptie onderzocht: lichttherapie. Deze therapie wordt al succesvol toegepast bij andere groepen mensen dan zwangere vrouwen, namelijk ouderen en mensen met een winterdepressie. Een groot voordeel is dat deze behandelingsvorm nauwelijks bijwerkingen heeft. En je kan het zelfs gemakkelijk thuis doen.

Wat is lichttherapie?

Het woord zegt het al: lichttherapie is therapie met licht. Tijdens de behandeling ga je dagelijks achter een speciale lamp zitten, gedurende een bepaalde tijd. Ondertussen kan je ook rustig wat anders doen, zoals ontbijten of de krant lezen. Een lichttherapielamp is niet hetzelfde als een zonnebanklamp, je wordt er dus ook niet bruin van. Helaas.

Hoe werkt lichttherapie?

Licht komt binnen via je ogen. Wanneer het op je netvlies valt, wordt er een signaaltje doorgegeven aan een onderdeel in de hersenen: de suprachiasmatische kern. Dit is een duur woord voor je biologische klok. Lichttherapie kan je biologische klok ‘resetten’, wat weer invloed kan hebben op je depressieve klachten.

Het onderzoek naar lichttherapie

In de Bright Up studie onderzochten de onderzoekers lichttherapie in een zogeheten gerandomiseerde studie. Dit betekent dat de vrouwen willekeurig in twee groepen werden ingedeeld. De ene groep vrouwen werd behandeld met echte lichttherapie. De andere groep met een lichttherapie waarvan werd verwacht dat deze niet effectief zou zijn. Dit wordt ook wel een placebo genoemd.

67 deelnemers ondergingen zes weken lang de lichttherapie, elke ochtend een half uur. Tijdens het onderzoek werden de vrouwen goed in de gaten gehouden. Zo vulden ze regelmatig vragenlijsten in over hoe het met ze ging, hoe ze sliepen, hoe het met de baby ging, etc. Ook de urine, het speeksel en een plukje haar van de zwangere vrouwen werd onderzocht. Daarnaast droegen ze een activiteitenmonitor waarmee de onderzoekers hun slaappatroon goed konden bekijken.

Is lichttherapie effectief?

De onderzoekers zagen dat de sombere klachten in beide groepen afnamen. Niet alleen in de groep die behandeld werd met de echte lichttherapie, maar ook in de groep met het placebolicht. Er wordt nog onderzocht wat hiervan precies de reden kan zijn.

Misschien is de placebo toch effectief. Of de verbetering komt doordat de vrouwen een beter ritme kregen tijdens het onderzoek. Het is ook mogelijk dat de extra aandacht voor hun klachten al tot een verbetering leidde.

De echte lichttherapie bleek dus niet beter dan het placebolicht. Toch is het wellicht een goed alternatief voor de behandeling van depressie tijdens de zwangerschap. De klachten namen namelijk flink af (met ongeveer 50%) in een korte tijd.

Daarnaast bleek lichttherapie veilig: het had geen gevolgen voor het kindje en ook voor de moeder waren de bijwerkingen heel mild. Sommige vrouwen hadden wat hoofdpijn of misselijkheid, maar dat ging vanzelf over.