Huilen: het eerste communicatiemiddel van je baby

Huilen is communiceren

Je baby’s eerste reflexen, zoals de zoekreflex en de zuigreflex, zorgen ervoor dat je baby krijgt waar hij behoefte aan heeft. Maar er zijn ook situaties waar ze hem niet bij kunnen helpen, bijvoorbeeld wanneer hij zich alleen voelt, of als hij het te warm of te koud heeft.

Het enige wat je kleine dan kan doen is om hulp vragen, zodat iemand anders hem hierbij helpt. Hij gaat huilen. Het is zijn eerste en enige vorm van communicatie, dus die gebruikt hij! Je baby heeft iets van je nodig en zal doorgaan met huilen tot jij de juiste snaar raakt. Op deze manier uit hij zijn behoeftes.

Naast huilen gebruikt hij ook lichaamstaal om aan te geven hoe hij zich voelt. Zo duidt het frummelen aan zijn oortje vaak op vermoeidheid. En met driftig sabbelen op zijn vuistje wil hij zeggen dat hij honger heeft. Het goed observeren van je baby kan je dus helpen om erachter te komen wat hij nodig heeft.

Oorzaken van huilen

Er zijn tal van oorzaken te bedenken voor het huilen van je kleine. Natuurlijk is iedere baby uniek en huilt de ene baby makkelijker dan de andere. Het is lang niet altijd makkelijk om te raden wat de reden van het huilen is. Wij geven je een checklist die je kan afwerken, met redenen die bij vrijwel alle baby’s kunnen zorgen voor verdriet.

• Honger! Een lege maag is moeilijk te verdragen als je nog zo klein bent.
• Een vieze luier. Het verschilt per kind, maar sommigen vinden dit heel vervelend.
• Verveling. Je verwacht het misschien niet, maar ook baby’s kennen verveling.
• Behoefte aan liefde en aandacht. Ook baby’s kunnen zich alleen voelen.
• Vermoeidheid. Als je moe bent kan je weinig hebben, zeker als je een klein baby’tje bent.
• Er zit een boertje dwars. Je baby kan hier flink last van hebben.
• Pijn. Bijvoorbeeld door darmkrampjes of luieruitslag.
• Ongemakken. Hij heeft het bijvoorbeeld te warm, te koud, of hij ligt niet lekker.
• Hij is ziek. Vaak huilt je baby als hij ziek is anders dan je van hem gewend bent.
• Prikkels verwerken. Zeker wanneer hij die dag veel nieuwe indrukken heeft opgedaan.
• Een sprongetje in de mentale ontwikkeling. Hierdoor ervaart hij de wereld weer op een nieuwe, voor hem onbegrijpelijke, manier.

Hoe het huilen klinkt, kan per oorzaak verschillen. Zo is er ‘boos’ huilen, maar ook ‘verdrietig’ huilen. Na verloop van tijd ga je de verschillende huiltjes waarschijnlijk herkennen. De Australische moeder Priscilla Dunstan heeft hier een studie van gemaakt en beschrijft de verschillen soorten huilen in de door haar in het leven geroepen Dunstan babytaal.

Hoeveel huilen is normaal?

Vanaf de geboorte neemt het huilen geleidelijk toe. De piek ligt rond de 6-8 weken. Dan huilt je baby gemiddeld zo’n 2 tot 2,5 uur per dag. De meeste baby’s die ouder zijn dan 3 maanden huilen ongeveer nog 1,5 uur per dag. Vaak is het dan makkelijker te achterhalen wat de reden is.

Vanaf 4 maanden maakt je baby makkelijker contact en kan hij zich op meerdere manieren uiten. Het huilen neemt dan af. Huilt je baby erg veel, dan kan het dat je kindje een huilbaby is. Ook dat gaat weer over, maar het kan erg moeilijk zijn. Lees hier hoe je daarmee om kan gaan.

Stop het huilen

Het liefst wil je dat het huilen zo snel mogelijk stopt, maar hoe doe je dat? Als het op troosten aankomt zijn ritme, warmte en lichaamscontact de sleutelwoorden. Ze vormen de basis voor deze tips:

• Knuffelen, knuffelen, knuffelen. Lichaamscontact is vertrouwd, jouw hartslag en andere lichaamsgeluiden zijn bekend voor hem vanuit de baarmoeder. Houd hem dus lekker dicht tegen je aan en knuffel er op los.
• Draag hem bij je en wandel heen en weer. Lichaamscontact en ritmisch wiegen kunnen hem geruststellen. Zo voelde het in jouw buik ook als jij liep.
• Aaien, strelen en op zijn billetjes kloppen zijn voor veel baby’s ook fijne vormen van lichaamscontact.
• Neurie of zing een liedje voor hem. Je stem is vertrouwd en de melodie kan hem rustig maken.
• Maak een dansje met hem of maak gekke geluiden. Soms kan de plotse afleiding het huilen doorbreken.

Helpt het allemaal niet? Bedenk dat het soms ook mogelijk is dat je baby gewoon even lekker wil uithuilen en laat dit dan ook toe. Is je baby echt ontroostbaar of huilt hij ‘anders dan normaal’? Volg je moederinstinct en maak een afspraak bij de huisarts als je je zorgen maakt.

Als je baby maar blijft huilen kan dat voor jezelf ook heel vervelend zijn. Voel je niet schuldig als je er boos of wanhopig van wordt. Als je dit bij jezelf merkt, kan je het beste even afstand nemen. Leg je baby op een veilige plek of geef hem aan je partner en loop even naar een andere kamer.

Laten huilen of niet?

Of en hoe lang je je baby moet laten huilen voor je hem troost zijn de meningen verdeeld. Babycoach Wendy van der Ende geeft hier advies over dit onderwerp. Sommige ouders zijn bang dat ze hun baby teveel verwennen als ze hem elke keer als hij huilt direct oppakken. Toch hoef je je hier geen zorgen over te maken.

Zeker in de eerste maanden is er niks op tegen om jouw baby volop te troosten, aaien, wiegen en knuffelen. Sterker nog, het is goed voor zijn zelfvertrouwen! Hij leert dat hij een veilige en liefdevolle thuisbasis heeft. Daarnaast kan hij de link tussen zijn gedrag (huilen) en de reactie daarop (troosten) nog niet leggen. Dat komt wanneer hij rond de 6 maanden oud is pas. Verwen hem dus maar lekker!