Kolven: waarom, wanneer en hoe vaak?

De toeschietreflex

Wanneer je kolft, haal je de moedermelk met je handen of een kolfapparaat uit je borsten. Hierbij moet je eerst de toeschietreflex opwekken zonder dat je kindje hierbij helpt. Het zuigen van je kindje wekt deze reflex op. Het zelf opwekken heeft soms echter wat oefening nodig.

Het kan helpen om je baby de eerste keren aan je ene borst te laten drinken, terwijl je de andere borst afkolft. Je kleine zorgt dan voor het toeschieten van de melk. Er zijn tegenwoordig ook kolfapparaten op de markt die de zuigjes van je baby goed kunnen nabootsen en zo de toeschietreflex opwekken.

Waarom kolven?

Er zijn verschillende redenen om te kolven:

• Weer werken. Je gaat weer aan het werk en kan daardoor niet bij ieder voedmoment van je baby zijn. Borstvoeding combineren met werken kan soms best lastig zijn, maar is zeker niet onmogelijk!
• Melkproductie stimuleren. Door vaker te voeden/kolven stimuleer je de melkproductie. Ook wanneer de productie lastig op gang komt, kan kolven helpen de productie extra te stimuleren.
• Melkvoorraad. Door te kolven kan je een melkvoorraad aanleggen voor het moment dat je een tijdje geen borstvoeding kan geven.
• Pijnlijke borsten verminderen. Als je pijn en druk voelt door gezwollen borsten, ook wel stuwing, kan kolven hierbij helpen.
• Meer rust. Als je kolft, kan je de taken beter verdelen: jij hoeft immers niet meer ieder moment klaar te staan om je kindje te voeden. Een ander, bijvoorbeeld je partner, kan je kindje zo ook voeden. Kan jij eindelijk een nachtje rust pakken. Bijkomend voordeel: je baby went ook meteen aan de fles.
• Een prematuur kindje. Wanneer je een prematuur kindje hebt die nog niet via de borst gevoed kan worden, of wanneer je kindje moeite heeft met drinken van de borst, kan je de moedermelk kolven en het via de fles geven.

Hoe vaak kolven?

Hoe vaak je op een dag kolft, hangt ervan af hoe vaak je baby nog bij je drinkt. Je kolft namelijk net zo vaak als dat je kindje bij je zou drinken wanneer jullie wel samen zijn. Bij veel vrouwen komt dit neer op drie keer per dag kolven, gedurende een volle werkdag. Verder is het handig om je kindje vlak voor je naar je werk gaat en zodra je uit je werk komt borstvoeding te geven.

Veel vrouwen denken dat ze borstvoeding af moeten bouwen als ze weer aan het werk gaan, maar dit hoeft geen reden te zijn om te stoppen met borstvoeding. Door op je werk te kolven, kan je doorgaans nog goed borstvoeding geven. Met de juiste tips en voorbereiding lukt het vast! Wil je toch minderen met borstvoeding geven? Bekijk hoe je borstvoeding afbouwen kan aanpakken.

Hoelang duurt kolven?

Hoelang je moet kolven om voldoende melk af te kolven, verschilt per persoon. Plan genoeg tijd in om te kolven, zodat je goed kan ontspannen. Als je je gehaast voelt, gaat het toeschieten van melk een stuk lastiger, waardoor het kolven zelf ook moeilijker gaat. Plan dus ruim voldoende tijd in, zeker de eerste keren, en oefen thuis een paar keer.

Kolfapparaat

Een kolfapparaat haalt melk uit je borsten doordat het een vacuüm opbouwt en verbreekt. Dit bootst deels het zuigen van je baby aan je borst na. Je hebt kolfapparaten die je met de hand bedient (een handkolf) en die elektrisch werken (elektrische kolf).

Welk kolfapparaat voor jou het beste werkt, hangt er onder andere van af met welk doel je gaat kolven en hoe vaak je van plan bent om te kolven. De meeste vrouwen geven de voorkeur aan een kolf waarbij ze zelf de zuigkracht kunnen bepalen. Bekijk hier waar je nog meer op kan letten bij het aanschaffen van een borstkolf.

Genoeg melk kolven

Wanneer je allebei je borsten tegelijk kolft, levert dat meestal de meeste melk op. Er is dan een extra toeschietreflex. Daarnaast produceer je meer melk als je vaker kolft en je borsten iedere keer volledig leeg maakt. Tevens kans je verstopte melkkanaaltjes en borstontsteking voorkomen of verhelpen door je borsten goed leeg te kolven.

Het kan voorkomen dat je bij het kolven minder melk produceert dan bij borstvoeding, vooral de eerste keren. Net als bij borstvoeding moet je lichaam nog even wennen. Probeer je lekker te ontspannen, dat is ook bij kolven erg belangrijk.

Als je merkt dat er bij het kolven altijd minder melk uit je borsten komt, kan je hulp inschakelen van een lactatiekundige. Samen kunnen jullie bekijken wat voor jou de beste oplossing is. In de tussentijd kan je melk die je binnen 24 uur kolft samenvoegen tot één volwaardige voeding, mits de melk volledig is afgekoeld: zo blijft de bacteriegroei beperkt.

Moedermelk bewaren

Afgekolfde melk kan je nog een tijd in de koelkast of vriezer bewaren. In de koelkast blijft de melk nog 5 tot 8 dagen houdbaar. In de vriezer is de melk tot zes maanden optimaal, maar je kan deze nog tot 12 maanden gebruiken. Hoelang de melk precies goed blijft, heeft onder andere te maken met de hygiëne en kwaliteit van de koeling. Lees hier meer over het bewaren van moedermelk.

Tips als kolven niet lukt

Sommige vrouwen hebben er geen enkel probleem mee, maar voor andere vrouwen is het lastiger om voldoende melk te kolven. De volgende tips kunnen je helpen:

• Kolf als je volle borsten hebt. Als je borsten te leeg zijn, bijvoorbeeld doordat je kindje net heeft gedronken, komt er weinig tot geen melk uit je borsten. Probeer dus genoeg tijd tussen het kolven en de borstvoeding van je kindje te plannen.
• Ontspan, masseer en maak je borsten warm. Ontspanning is erg belangrijk tijdens het kolven. Zorg dus voor een prettige omgeving, masseer je borsten en maak je borsten warm. Hiermee wek je het toeschieten van de melk op.
• Stel je kolfapparaat in op jouw ‘ideale’ stand. Een elektrisch kolfapparaat haalt melk uit je borsten met behulp van zuigkracht en een zuigritme. Als de zuigkracht te laag is en het zuigritme te hoog, dan is het moeilijk om genoeg melk te kolven. Daarnaast verschilt het per vrouw wat de ‘optimale combinatie’ van zuigritme en zuigkracht is. Probeer het apparaat dus aan te passen aan jouw ‘ideale’ stand. Je kan ook kiezen voor een kolfapparaat waarbij kracht en ritme automatisch goed op elkaar afgestemd zijn.
• Koop passende borstschilden. Als borstschilden te groot of te klein zijn voor je tepels, kunnen je tepels of tepelhoven beschadigen en werkt de zuigkracht van een kolfapparaat niet goed. Vaak kan je een passend borstschild vinden in de winkel waar je het kolfapparaat gekocht hebt. Je kan ook contact opnemen met de fabrikant van het kolfapparaat en vragen of zij nog andere borstschilden hebben.
• Drink en eet voldoende. Als je te weinig drinkt en/of eet, kan je melkproductie verminderen. Het is overigens een fabel dat je extra melk moet drinken om je melkproductie te stimuleren.

Kolven op het werk

Wanneer je weer gaat werken en jij je kindje nog borstvoeding wilt geven, heb je een aantal rechten. Zo heb je de eerste negen levensmaanden van je kindje het recht om borstvoeding te geven tijdens werktijd of om deze tijd te gebruiken om te kolven op het werk. Dit is vastgelegd in de arbeidstijdenwet (art. 4:8).