Genderneutraal opvoeden: hoe pak je het aan?
Je hebt de term ‘genderneutraal opvoeden’ vast al eens gehoord. Maar misschien weet je nog niet zo goed wat het precies inhoudt. Erg begrijpelijk, want er is soms verwarring over deze term. Dus wat betekent een genderneutrale opvoeding, en hoe doe je dat?
Wat is genderneutraal opvoeden?
Genderneutraal betekent dat je geen verschil maakt tussen de geslachten en de eigenschappen die daar volgens de maatschappij bij horen. Je komt dus los van de traditionele rollen van een man en vrouw. Vanuit deze rollen is een bepaald beeld ontstaan over mannen en vrouwen. Dit noem je stereotypes. Bij genderneutraal opvoeden laat je stereotypes weg en maak je geen onderscheid tussen jongens en meisjes. Dit houdt niet gelijk in dat je negeert dat iemand een jongen of meisje is. Het gaat er vooral om dat iedereen zichzelf mag zijn, of je nu een jongen of meisje bent.
Een jongen kan met poppen spelen en jurken dragen en een meisje kan spelen met tractors of dino’s. Je biedt eigenlijk alles aan wat er is, niet alleen datgene wat bij het geslacht past. Het idee van een genderneutrale opvoeding is dat je je kind de vrijheid geeft om zichzelf te ontwikkelen. Zo ontdekt je kind de wereld en een eigen identiteit.
De invloed die de omgeving heeft op je kind
Tijdens het opgroeien zijn er veel factoren die bepalen hoe je kind zich ontwikkelt. De belangrijkste factor ben jij. Jouw manier van opvoeden heeft enorm veel invloed op hoe je kind zich vormt. Wist je dat kinderen van nature vaak aan de verwachtingen van hun ouders willen voldoen? Als je in je opvoeding dus veel stereotypes gebruikt, zal je kind zich daarnaar gedragen. Wil jij je kind open en genderneutraal opvoeden? Dan is het goed om je bewust te zijn van de manier waarop je je kind benadert. Door je opvoeding heel breed te houden, help je je kind om zich op een veelzijdige en genderneutrale manier te ontwikkelen.
In je opvoeding ben je misschien onbewust geneigd om je dochter anders te behandelen dan je zoon. Dit komt waarschijnlijk door je eigen opvoeding. De traditionele rol van de vrouw is meestal dat zij zorgzaam is en veel meehelpt in het huishouden, vaak al vanaf een vroege leeftijd. Dat is op zich nuttig, maar geef je dochter en je zoon hierin dezelfde regels mee. Leer ze allebei dezelfde vaardigheden aan in het huishouden en daarbuiten.
Waarom kiezen voor genderneutraal opvoeden?
Een genderneutrale opvoeding kan veel positieve effecten hebben op de ontwikkeling van je kind. Door de keuzevrijheid die je aan je kindje geeft, kan je kind ontdekken wie hij of zij echt is. Je kind kan de volgende voordelen hebben aan een genderneutrale opvoeding.
- Het geeft meer zelfvertrouwen. Je kind kan zelfverzekerder zijn omdat hij of zij veel respect en vrijheid krijgt om zichzelf te ontwikkelen. Dit helpt je kind om sterker in de schoenen staan.
- Je kind leert de traditionele rollen uit te dagen. Je kind kan de traditionele rolverdeling uitdagen en voor zichzelf opkomen wanneer mensen nog stereotype taal gebruiken.
- Het maakt je kind creatiever. Doordat je veel vrijheid geeft, kan je kind veel vrijer de wereld ontdekken. De gedachten van je kind worden niet geremd door het traditionele beeld van man en vrouw. Dit kan zorgen voor bredere interesses en een grotere fantasie.
- Je kind voelt zich geaccepteerd. Je leert je kindje dat alle keuzes goed zijn waardoor je kind zich ook extra geliefd voelt.
- Je kind wordt meer open-minded. Dit betekent dat je kind meer met een open blik naar de wereld kan kijken. Hierdoor zal je kind ook meer open en accepterend naar anderen staan.
Hoe werkt een genderneutrale opvoeding?
Je hebt waarschijnlijk al een beeld van genderneutraal opvoeden, maar je weet misschien niet goed hoe je ermee aan de slag moet. Bepaal van tevoren hoe genderneutraal opvoeden bij je past. Je kan namelijk zelf kiezen op welke manier je je kind genderneutraal opvoedt. Sommige ouders kiezen er zelfs voor om in de eerste paar jaar het geslacht van hun kind helemaal weg te laten en dit aan niemand te vertellen. Dit is een ver gaande manier, het kan ook lichter. Het belangrijkste is om de stereotypes over mannen en vrouwen te negeren waardoor je kind die niet als normaal ervaart. In plaats daarvan leer je je kindje eigenlijk dat iedereen gelijk is aan elkaar en dat jongens en meisjes hetzelfde kunnen bereiken.
Houdt je dochter uiteindelijk wel veel van poppen en make-up en je zoon veel van auto’s en dinosaurussen? Dan is dat ook geen enkel probleem. Bij een genderneutrale opvoeding zijn alle keuzes goed. Het belangrijkste is dat je kind dit zelf mag bepalen.
Wist je dat...?
In Zweden zijn sommige kleuterscholen helemaal genderneutraal
Op Zweedse kleuterscholen worden de kinderen niet met ‘hem’ of ‘haar’ aangesproken. Al het speelgoed ligt naast elkaar en alle kinderen mogen pakken wat ze willen. Het gaat deze scholen erom dat de kinderen alles mogen kiezen, ook wat buiten hun verwachtte rol als meisje of jongetje ligt.
Tips voor een genderneutrale opvoeding
Je kan helemaal zelf bepalen hoe genderneutraal je de opvoeding van jouw kind maakt. Wil jij je kind een genderneutrale opvoeding meegeven en vraag je je af hoe je dat in het dagelijks leven toepast? De tips hieronder kunnen je hierbij helpen.
- Laat je kind zelf kleren kiezen. Shop niet alleen maar op de meisjes- of jongensafdeling, maar geef je kind de vrijheid om zelf kleren te kiezen. Grote kans dat je kindje aankleden leuker gaat vinden, omdat de kleren zelf uitgekozen zijn.
- Geef je kind een brede keuze aan speelgoed. Geef je kind een ruime mogelijkheid om te kiezen waarmee hij of zij speelt, van bouwspeelgoed tot theeservies. Zo moedig je je kind aan om te ontdekken wat voor verschillende dingen er zijn.
- Let op (kinder)boeken. In voorlees- of kinderboeken zijn de traditionele rollen soms nog erg aanwezig. Kies daarom voor genderneutrale boekjes met meer verschillende verhalen. Vooral boekjes over dieren zijn vaak genderneutraal en leuk voor je kleine.
- Respecteer hun vrijheid. Laat je kind vrij om eigen beslissingen te maken en respecteer de keuzes die je kind maakt. Hierdoor moedig je ook de zelfstandigheid en nieuwsgierigheid van je kind aan. Dit gaat over allerlei verschillende dingen in het leven, bijvoorbeeld hobby’s, sporten en ook vrienden maken.
- Let op je taalgebruik. Probeer erop te letten dat je geen stereotiepe taal gebruikt. Gebruik geen stereotypes zoals ‘stoer’ alleen voor jongetjes en ‘lief’ alleen voor meisjes. Leer je kind liever dat iedereen lief, zorgzaam, stoer en sterk kan zijn.
Zitten er nadelen aan genderneutraal opvoeden?
Hoewel genderneutraal opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Er zit geen (bekend) nadeel aan genderneutraal opvoeden. Wel is er een tegengeluid omdat er nu eenmaal biologische verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Daardoor zouden kinderen verward kunnen raken.
Daarnaast zijn traditionele rollen in de maatschappij nog sterk te zien. Ook in de media komen stereotypes voor. Veel mensen houden zich dus nog aan de traditionele rollen waardoor zij minder open kunnen staan voor genderneutraal opvoeden. Je hebt mogelijk familieleden die moeite kunnen hebben met een genderneutrale opvoedstijl. Probeer ze rustig uit te leggen waarom je voor deze opvoedstijl hebt gekozen. Vraag of ze dat willen respecteren en of ze jouw kinderen gelijk willen behandelen.
Auteur Esther Michielsen