Aarsmaden bij je kind: zo kom je ervan af

Wat zijn aarsmaden?

Aarsmaden, ook wel wormpjes genoemd, zijn parasieten. Een parasiet is een dier dat een gastheer nodig heeft. Dit betekent dat een aarsworm alleen in dieren of mensen kan overleven. Aarsmaden zien eruit als kleine witgele draadjes. Als je kind wormpjes heeft, kan je ze vaak zien zitten in de poep of onderbroek van je kleine. Meestal zijn ze niet langer dan één centimeter. Soms bewegen ze, maar dit hoeft niet. Aarswormen zijn erg besmettelijk, maar niet gevaarlijk. Meestal verdwijnen ze vanzelf weer.

Hoe krijgt je kind je ze?

Aarsmaden krijgt je kind door de eitjes van een aarsworm in te slikken. Die eitjes zijn zo klein, dat je ze niet kan zien. Een kind dat besmet is, heeft aarswormen in de dikke darm en de blindedarm. Daarom vind je ook wormen in de ontlasting. ’s Nachts kruipen de vrouwtjeswormen vanuit de darmen naar het poepgat. Daar leggen ze hun eitjes. Dit zorgt voor erge jeuk.

Door de jeuk gaat het kind krabben. Daardoor kunnen er eitjes aan de vingers blijven plakken of onder de nagels terechtkomen. De eitjes kunnen zich dan verspreiden via dingen die het kind aanraakt. Bijvoorbeeld eten, beddengoed, handdoeken, kleren, toiletbrillen en speelgoed. Buiten het lichaam kunnen die eitjes lang blijven leven. Als een ander kind daarna aan zo’n besmette plek zit en zijn mond aanraakt, kunnen de eitjes ingeslikt worden. Deze eitjes groeien daarna in de darmen uit tot nieuwe wormen. Die wormen vind je dan weer in de ontlasting.

Dit is heel anders dan bij andere besmettelijke beestjes, zoals luizen. Die springen van de ene op de andere persoon en verspreiden zich zo. Pas daarna leggen ze hun eitjes.

Waarom raken kinderen vaak besmet met aarsmaden?

Volwassenen kunnen ook last hebben van aarsmaden. Toch zie je het vooral bij peuters, dreumesen en kleuters. Zij krijgen vaak wormpjes, omdat ze de eitjes sneller aan elkaar overdragen. Kinderen stoppen vaak speelgoed of hun handen in de mond en ze raken vaak andere kinderen aan. Daardoor is de kans groter dat ze besmet raken.

Kinderen besmetten niet alleen elkaar gemakkelijk, maar zichzelf. Elke keer als ze aan hun billen krabben en daarna hun eigen mond aanraken, krijgen ze opnieuw eitjes binnen. Zo blijven de wormpjes aanwezig in het lijf van je kind. Voor dreumesen en peuters is het ook erg moeilijk om niet te krabben.

Klachten

Als je kind last van aarsmaden heeft, is dit meestal niet ernstig. Toch kunnen er een aantal vervelende klachten zijn. De volgende klachten komen vaak voor:

• Witte wormen in de ontlasting, de onderbroek of het bed van je kind
• Jeuk bij het poepgat, vooral ’s nachts
• Rode huid, irritatie of pijn bij de billen van je kind (door het krabben)
• Bij meisjes kunnen ook de schaamlippen rood en geïrriteerd zijn
• Slecht slapen, omdat je kleine veel jeuk heeft
• Humeurig zijn, door het slechte slapen
• Lichte buikpijn en soms misselijkheid

Soms kunnen aarsmaden zorgen voor:

• Een infectie aan de urinewegen of aan de geslachtsorganen
• Het verliezen van gewicht, bijvoorbeeld omdat je kleine door de klachten minder goed eet
• Een infectie in een deel van de buik, bijvoorbeeld in de peritoneale holte

Hoe kom je van aarsmaden af ?

Heeft je kind aarsmaden? Dan wil je vast weten hoe je ervan afkomt. Meestal gaan de wormpjes vanzelf weg als je geen nieuwe eitjes meer inslikt. Dit duurt wel ongeveer zes weken. Wil je hier niet op wachten? Dan kunnen de volgende adviezen helpen.

• Laat je kind de handen vaak wassen. Was de handen vooral voor het eten, na toiletgebruik of na buitenspelen. Was ook je eigen handen als je de luier van je kind hebt verschoond.
• Doe in de ochtend een spoeling. Spoel elke dag het poepgat van je kind af onder de douche. Zo laten de eitjes los van de huid. Doe dit ’s ochtends, want in de nacht worden de eitjes gelegd.
• Houd de nagels van je kleine kort. Zorg voor geknipte nagels, zodat er geen eitjes onder kunnen gaan zitten.
• Was het beddengoed en de knuffels van je kind. Hierbij is het belangrijk om op een hoge temperatuur te wassen, bijvoorbeeld 60 graden.
• Maak dingen die vaak aangeraakt worden goed schoon. Denk daarbij aan deurknoppen, kranen en speelgoed. Verwissel ook elke dag alle (hand)doeken.
• Controleer een paar keer per dag het ondergoed van je kind. Kijk of er wormpjes in zitten en verschoon vies ondergoed meteen.
• Bespreek het met je peuter. Leg uit dat wormen vaak voorkomen en dat het niet erg is om ze te hebben. Vertel je kleine ook dat het handig is om niet te krabben of iets in de mond te stoppen.
• Smeer de billen van je kind in met zalf. Heeft je kind last van rode plekken? Een speciale anti-jeukzalf, koelzalf of andere vette zalf kan hierbij helpen, zoals vaseline. Houd de huid vet, want een droge huid is gevoeliger voor jeuk.
• Laat je kind in de nacht een speciale broek dragen. Bijvoorbeeld een pakje waarbij broek en shirt aan elkaar vastzitten. Zo kan je kleine in de nacht niet aan de billen krabben.
• Stop je kleine niet in bad met andere kindjes. Die kunnen dan ook besmet worden met de wormpjes.

Wormenkuur

Heeft je kind, jij of iemand anders in het gezin veel last van de aarsmaden? Of zijn ze na zes weken nog niet weg? Dan kan je starten met een wormenkuur, zoals Mebendazol. Deze kuur kan je kopen bij de apotheek of drogist. Je kind slikt één tablet met water. Na twee weken is een tweede pil nodig om er zeker van te zijn dat de wormen echt weg zijn. Verder is bij dit worm dodende middel het volgende belangrijk:

• Hebben meer gezinsleden aarsmaden? Dan is het belangrijk dat iedereen een wormenkuur neemt.
• Ook als je borstvoeding geeft of zwanger bent, mag je een wormenkuur nemen. Je moet dan wel zeker weten dat je wormen hebt.
• Geef kinderen onder de 2 jaar nooit zomaar een wormenkuur, maar vraag eerst advies aan de huisarts
• Vergeet niet dat je naast de medicijnen ook de hygiëneregels moet aanhouden, anders blijf je misschien eitjes inslikken.
• Een wormenkuur heeft bijna nooit bijwerkingen. Toch is het handig om altijd advies te vragen aan de apotheker of medewerker van de drogist.

Wanneer langs de huisarts?

Gaan de wormpjes zelfs na een wormenkuur niet weg? Of zijn er ook andere klachten, zoals koorts, buikpijn, minder eetlust, plasklachten of gewichtsverlies? Dan is het slim om langs de arts te gaan. Ook als je besmette kind jonger dan twee jaar is of als je meer informatie wil over een wormenkuur kan je dit met een arts bespreken.

Tips om aarsmaden te voorkomen

Wil je een (nieuwe) besmetting met aarsmaden voorkomen? Dan is een goede hygiëne belangrijk. De volgende tips kunnen daarbij helpen.

• Verschoon elke week het bed van je kind. Maak ook speelgoed vaak schoon.
• Neem altijd een schone onderbroek voor je kleine mee. Heeft je kind een vieze onderbroek? Doe dan meteen een schone aan.
• Houd de vingernagels van je kleine kort en schoon. Eitjes kunnen dan minder makkelijk onder de nagels gaan zitten.
• Was samen met je kind een paar keer per dag de handen. Op die manier heeft je kind weinig kans om via de handen eitjes binnen te krijgen.
• Stop ontsmettingszeep in je tas. Zo kan je altijd en overal handen wassen.

Het is goed om te bedenken dat kinderen vaak en makkelijk wormpjes krijgen. Je kan het niet altijd kan voorkomen. Maak je dus geen zorgen als je kind een keer besmet raakt.