Vitamine D tijdens je zwangerschap: waarom en wanneer?

Wat is vitamine D?

Vitamine D zorgt voor stevige botten en tanden. Dit komt doordat het ervoor zorgt dat je lichaam calcium en fosfaat uit voeding kan opnemen. Deze mineralen zijn belangrijk voor het gezond houden van je botten en je gebit. Ook zorgt vitamine D ervoor dat je nieren en spieren hun werk goed kunnen doen. Daarnaast helpt deze vitamine mee aan een goed afweersysteem. Dit betekent dat het je lichaam helpt beschermen tegen ziekteverwekkers, zoals virussen en bacteriën.

Als je zwanger bent, is vitamine D belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van je ongeboren kindje. Het helpt bij een goede groei van zijn botten en tanden. De eerste tandjes vormen zich namelijk al tijdens je zwangerschap onder zijn tandvlees. Ook kan vitamine D een laag geboortegewicht bij je baby helpen voorkomen.

Vitamine D en zonlicht

Je lichaam maakt zelf vitamine D aan onder invloed van zonlicht. Heb je een lichte huidskleur? Dan heeft je lichaam een kwartier tot een half uur in de buitenlucht nodig om vitamine D aan te maken. Het is daarbij wel belangrijk dat je gezicht en handen niet bedekt zijn.

Als je een getinte of donkere huidskleur hebt, maakt je lichaam minder vitamine D aan in zonlicht. Je moet dan wat langer buiten zijn om genoeg vitamine D aan te maken. Het advies is in dat geval om een half uur tot een uur met ontblote handen en gezicht buiten te zijn.

In de wintermaanden staat de zon te laag om vitamine D aan te kunnen maken. Gelukkig bouwt je lichaam tijdens de rest van het jaar een voorraad op. Deze voorraad gebruikt je lichaam in de winter, wanneer het minder vitamine D kan aanmaken.

Vitamine D in voeding

Per dag heb je als volwassene 10 microgram vitamine D nodig. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen. Ongeveer twee derde hiervan haal je uit zonlicht. De rest haalt je lichaam uit wat je eet. Vitamine D zit vooral in vette vis, zoals zalm, makreel en haring. Ook in vlees, kaas en eieren vind je deze vitamine. Daarnaast wordt vitamine D toegevoegd aan bak- en baadproducten, margarine en halvarine.

Eet je volgens de Schijf van Vijf en kom je regelmatig buiten? Dan bereik je je dagelijkse portie vitamine D gemakkelijk. Baby’s en kinderen tot 4 jaar kunnen vitamine D nog niet voldoende uit voeding en zonlicht halen. Daarom is het belangrijk dat zij extra vitamine D slikken. Aan kunstmatige flesvoeding is deze vitamine toegevoegd. Daarnaast kunnen extra druppels vitamine D ervoor zorgen dat je kindje zijn dagelijkse portie binnenkrijgt.

Vitamine D tijdens je zwangerschap

Als je zwanger bent, is het extra belangrijk om genoeg vitamine D binnen te krijgen. Wanneer je te weinig vitamine D binnenkrijgt, kan dit zorgen voor onder andere botklachten, spierklachten en een slechtere weerstand tegen ziektes. Ben je zwanger? Dan kan het daarnaast negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid van je baby.

Wanneer je als zwangere vrouw een vitamine D-tekort hebt, kan je baby in je baarmoeder ook een tekort krijgen. Hierdoor bestaat de kans dat zijn botten zich niet goed ontwikkelen. Dit kan in ernstige gevallen tot rachitis leiden. Dit is een botziekte die voor afwijkingen aan het skelet van je kindje kan zorgen. Daarnaast kan een tekort aan vitamine D voor een te laag geboortegewicht zorgen, wat je baby erg kwetsbaar maakt.

Wanneer extra vitamine D nodig als je zwanger bent?

De Gezondheidsraad adviseert zwangere vrouwen om voor de zekerheid iedere dag 10 mcg vitamine D extra te slikken. Maar kom je iedere dag lang genoeg buiten en heb je een gezond voedingspatroon? Dan is de kans groot dat je genoeg vitamine D binnenkrijgt. De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) legt in dat geval de keuze bij de zwangere zelf. Het is dan niet echt nodig om extra vitamine D te slikken, maar het kan ook geen kwaad. In de volgende gevallen is het wel nodig om extra vitamine D te slikken:

• Je komt minder dan de geadviseerde tijd per dag buiten.
• Wanneer je buiten komt, ben je gesluierd.
• Je hebt een getinte of donkere huidskleur.
• Je hebt altijd zonnebrandcrème of make-up met een hoge beschermingsfactor op je gezicht.
• Je denkt dat je met jouw voedingspatroon niet of nauwelijks vitamine D uit je eten haalt.

Zijn een of meer van bovenstaande punten op jou van toepassing? Dan is het verstandig om tabletten of druppels met 10 mcg vitamine D te slikken. Deze kan je kopen bij de drogisterij of apotheek. Als je twijfelt of je extra vitamine D nodig hebt tijdens je zwangerschap, kan je contact opnemen met je verloskundige of huisarts.

Vitamine D en borstvoeding geven

Geef je borstvoeding en haal je genoeg vitamine D uit zonlicht en voeding? Dan is het niet nodig om bij te slikken. De Gezondheidsraad en de KNOV geven vrouwen die borstvoeding geven en een getinte of donkere huidskleur hebben wel het advies om 10 mcg extra vitamine D te slikken per dag. Dit geldt ook voor vrouwen die weinig buiten komen.

Te veel vitamine D tijdens zwangerschap

Een vitamine D-tekort kan schadelijk zijn, maar te veel vitamine D binnenkrijgen tijdens je zwangerschap is ook niet gezond. Een teveel aan vitamine D kan eigenlijk alleen ontstaan door het gebruik van te veel voedingssupplementen. Wanneer je lange tijd te veel van deze vitamine inneemt, kan dit je nieren, bloedvaten en hart beschadigen.

Gelukkig krijg je niet zo snel te veel vitamine D binnen. Als volwassene mag je per dag maximaal 100 microgram binnenkrijgen. Om hieraan te komen, moet je meerdere geconcentreerde pillen of druppels met deze vitamine per dag innemen. Voor een teveel aan vitamine D tijdens je zwangerschap hoef je dus niet bang te zijn.

Tips voor voldoende vitamine D als je zwanger bent

Ben je zwanger en wil je ervoor zorgen dat je voldoende vitamine D binnenkrijgt? De volgende tips kunnen je helpen.

• Ga iedere dag naar buiten. Zonlicht is de grootste bron van vitamine D. Iedere dag buiten zijn helpt je lichaam om voldoende van deze vitamine aan te maken. En elke dag een rondje lopen of fietsen helpt ook nog eens om je conditie gezond te houden. Dit komt goed van pas bij de bevalling.
• Eet gezond en afwisselend. Een gezond voedingspatroon helpt je om genoeg vitamine D binnen te krijgen. Eet daarom minstens één keer per week vette vis en smeer halvarine of margarine op je brood. Zo help je je lichaam om gezond te blijven.
• Slik bij als dit nodig is. Heb je extra vitamine D nodig omdat je een donkere huidskleur hebt, weinig buiten komt of gesluierd naar buiten gaat? Slik dan iedere dag extra vitamine D. Dit kan een tekort bij jou en je kindje voorkomen.
• Slik als je wil ’s winters vitamine D. Misschien hoor je niet tot de risicogroep, maar twijfel je of je extra vitamine D nodig hebt. Bijvoorbeeld omdat het winter is en je weinig buiten komt. Je kan dan voor de zekerheid extra vitamine D slikken. Praat je hier liever eerst met je verloskundige over? Neem dan contact met haar op, zodat ze je advies kan geven.