Groeipijn: wat is het en wat helpt ertegen?

Wat is groeipijn?

Groeipijn zit meestal in beide onder- of bovenbenen. Doorgaans begint het ’s avonds of ’s nachts. Je kindje kan er zelfs wakker van worden. De pijn duurt zo’n tien tot vijftien minuten en wordt dan vanzelf weer minder.

Ongeveer 20-30% van de kinderen heeft weleens last van groeipijn. Vooral kinderen tussen de 3 en 12 jaar hebben hiermee te maken. Bij meisjes komt het iets vaker voor dan bij jongens. Hoewel de pijn hevig kan zijn, kan het gelukkig geen kwaad.

Symptomen groeipijn

Groeipijn zit meestal in beide benen, maar je kind voelt het niet per se aan beide benen tegelijkertijd. Soms zit de pijn op andere plekken, zoals in de knieholtes, liezen of voeten. Heel zelden komt groeipijn in de armen voor.

De pijn komt plotseling op, houdt ongeveer een kwartier aan en wordt dan minder. Na enkele uren is deze doorgaans weer verdwenen. De volgende dag heeft je peuter nergens last meer van. Zo’n ‘aanval’ kan regelmatig terugkeren. Vaak komt het in periodes: je kindje heeft dan eenmaal per maand tot enkele keren per week last van groeipijn. Daarna kan het weer weken of maanden wegblijven.

Hebben jullie een drukke dag gehad, samen gewandeld of heeft je kind gespeeld op de peuterspeelzaal? Dan is de kans groter dat je ‘s nachts je bed uit moet vanwege groeipijn. De pijn in de benen ontstaat namelijk vaak na een dag waarop je kind lichamelijk erg actief is geweest.

Andere klachten?

Er is tijdens een pijnaanval niks geks te zien aan de pijnlijke plek. Toch kan je kindje er flink last van hebben. Kijk niet verbaasd op als hij hard moet huilen en wanhopig wordt van de pijn. Naast de beenpijn zijn er geen andere kenmerkende klachten. Wel kan het soms samengaan met hoofdpijn of buikpijn.

Wat is de oorzaak van groeipijn?

De precieze oorzaak van groeipijn is niet bekend. Anders dan de naam doet vermoeden, heeft groeipijn waarschijnlijk niets met groei te maken. Vroeger dacht men dit, omdat de pijn bij kinderen in de groei optreedt en vaak ’s nachts begint. Ook van groei werd verondersteld dat dit met name in de nachtelijke uren plaatsvindt.

Groeipijn zien we echter vooral op de leeftijden waarop je kind juist minder hard groeit. De pijn zit ook niet duidelijk op de plek van de groeischrijven. Artsen vermoeden nu dat de pijn komt door overbelasting van de spieren en pezen overdag. Dit verklaart waarom je kind er vooral last van heeft na een actieve dag.

Daarnaast lijkt het erop dat kinderen met een lagere pijndrempel, platvoeten en/of hypermobiliteit makkelijker last krijgen van groeipijn. Hypermobiele kinderen moeten hun spieren actiever aanspannen om hun gewrichten stabiel te houden. Daardoor raken ze eerder overbelast.

Kan het kwaad?

Groeipijn kan geen kwaad. Het is even door de pijn heen bijten voor je kleine, maar het is niet schadelijk. Je hoeft je er dus geen zorgen over te maken. Twijfel je of het wel groeipijn is waar je kindje last van heeft? Overleg dan met je huisarts.

Wanneer naar de huisarts met pijn in de benen?

In principe hoef je niet naar de huisarts als je kindje groeipijn heeft. Het is vervelend, maar onschuldig. In sommige gevallen kan er meer aan de hand zijn. Neem bij de volgende klachten wel contact op met je huisarts:

• Naast de beenpijn heeft je kind koorts, die je niet kan verklaren
• De pijn zit steeds in één been
• De pijn houdt overdag aan
• De pijn zit in de gewrichten (heupen en knieën)
• De gewrichten zijn dik en voelen warm aan
• Er is een duidelijke zwelling zichtbaar
• Je kindje loopt mank
• Je kind heeft andere algemene klachten, zoals afvallen, huiduitslag of nachtelijk zweten

De pijn heeft hierbij mogelijk een andere oorzaak dan groeipijn, bijvoorbeeld een gewrichtsontsteking, spierziekte of stofwisselingsziekte. De huisarts kan aanvullend onderzoek doen en jullie eventueel doorverwijzen naar de kinderarts.

Wat te doen tegen groeipijn?

Is je kindje van streek door de pijn in zijn benen? Het belangrijkste is dat je hem troost en geruststelt. Probeer zelf kalm te blijven en leg je peuter uit dat het niet ernstig is. Daarnaast kunnen de volgende tips helpen:

• Massage. Je kan de spieren van het pijnlijke been zachtjes masseren. Bij sommige kinderen geeft dit verlichting.
• Warmte. Een warme kruik op het been of een warm bad ontspant de spieren. Dit kan de pijn helpen verminderen.
• Benen hoog leggen. Soms kan het helpen de benen wat hoger te leggen, bijvoorbeeld door het voeteneinde van het bed te verhogen of het been op wat kussens te leggen.
• Rekoefeningen. Rek- en strekoefeningen van de beenspieren zorgen voor een betere doorbloeding, wat de pijn kan verminderen. Je kan dit doen door je kind op bed zijn been te laten strekken en het been langzaam op te tillen.
• Paracetamol. Is de pijn erg hevig, dan kan je ervoor kiezen om paracetamol te geven aan je kindje. Zolang je dit niet al te vaak doet, is dat geen probleem.
• Fysiotherapie. Een fysiotherapeut kan kijken naar de houding en het looppatroon van je kind. Als die afwijkend zijn, kan gemakkelijker overbelasting ontstaan. Oefeningen die de spierkracht van de benen versterken, kan groeipijn voorkomen.