Ramadan en zwangerschap: hoe ga je ermee om?

Wat is de ramadan?

Binnen de islam zijn er Vijf Zuilen, de belangrijkste leefregels om een goede gelovige te zijn. Deze leefregels staan vastgesteld in de Koran. Een van deze Zuilen is het vasten tijdens de ramadan. Gedurende een maand mag je als moslim overdag niet eten, drinken, roken of vrijen. Naast het vasten is er extra aandacht voor gebed, zelfreflectie en liefdadigheid en dankbaarheid voor Allah.

Voor zonsopgang is het gebruikelijk om een uitgebreid ontbijt te eten, samen met je hele familie. Zodra de zon op is, begint het vasten. Dit duurt tot zonsondergang. Zodra het donker is, wordt er weer uitgebreid gegeten. Deze maaltijd is de iftar. De ramadan wordt afgesloten met Eid-al-Fitr, in Nederland ook wel bekend als het Suikerfeest.

Wanneer is de ramadan?

Wanneer de ramadan precies begint, verschilt per jaar en per land. Officieel gaat de vastenmaand van start als de maansikkel wordt gezien op de avond voor de eerste dag van de maand. In 2024 begint de ramadan op 11 maart. Wanneer het Suikerfeest plaatsvindt, is ook afhankelijk van de maan. Deze datum staat niet van tevoren vast, maar valt in 2024 waarschijnlijk rond 10 april.

Zwanger tijdens de ramadan

Tijdens je zwangerschap hoef je niet mee te doen aan het vasten. Dit beïnvloedt namelijk zowel jouw gezondheid als die van je baby. Vrouwen die vasten tijdens de zwangerschap hebben een grotere kans op een dysmature baby, een vroeggeboorte en zwangerschapsdiabetes. Het is daarom beter om niet te vasten tijdens je zwangerschap.

Jouw gezondheid en die van je ongeboren kind staan voorop, ook volgens de gangbare regels van de islam. In Soera De Koe 183-185 van de Koran staat dat zieken of reizigers het vasten op een ander moment dan de vastenmaand kunnen inhalen. Ditzelfde geldt voor zwangere vrouwen.

Borstvoeding tijdens de ramadan

Als je borstvoeding geeft, kan het slecht voor je gezondheid zijn om te vasten. Je lichaam is dan minder goed in staat om de juiste voedingsstoffen aan je kindje door te geven. Daarnaast kan je sneller uitdrogen, omdat je geen water mag drinken. Hierdoor is de kans op uitdroging bij je kindje ook aanwezig. Het is dus verstandig om het vasten uit te stellen totdat je geen borstvoeding meer geeft.

De fidya betalen

Moet je meer dan een keer de ramadan overslaan, bijvoorbeeld omdat je zwanger bent geweest en daarna borstvoeding geeft? Dan kan je ervoor kiezen om de fidya te betalen. Dit houdt in dat je voor elke dag dat je niet kan vasten twee maaltijden verzorgt voor een arm persoon. Tegenwoordig is het vaak ook mogelijk om de compensatie te betalen door een donatie aan een liefdadigheidsorganisatie te doen.

Hoe kan je toch meedoen aan de ramadan?

Ook als je niet vast, kan je als zwangere vrouw meedoen aan de collectieve rituelen van de ramadan. Zo kan je deelnemen aan de Iftar en deze helpen voorbereiden. Daarnaast kan je Koran-leesgroepen of andere bijeenkomsten bijwonen. Ook extra liefdadigheid, gebed en zelfreflectie kan je nog steeds toepassen tijdens de vastenmaand.

Vind je het lastig om niet te vasten tijdens de ramadan? Je kan bij je imam te rade gaan om alternatieven te bedenken. Spreek je liever met een vrouw? Dan kan je terecht bij een geestelijk verzorger in het ziekenhuis of gezondheidscentrum. Zo kan je samen een manier vinden om je geloof te belijden met respect voor je eigen gezondheid en die van je baby.