Opa en oma als oppas: de voor- en nadelen
Steeds meer ouders schakelen opa en oma in als vaste oppas voor hun kind. Heel handig, maar het kan ook een keerzijde hebben. Hoe blijft het leuk voor beide partijen? Dit zijn de voor- en nadelen van een oppasopa en -oma.
De voordelen van opa en oma als oppas
1. Het bespaart geld.
Om een achterstand op de arbeidersmarkt te voorkomen, voel je misschien de druk om parttime of zelfs fulltime te blijven werken. De optie om je kind naar de opvang te brengen, kost geld. Door opa en oma als oppas in te zetten op vaste dagen, bespaar je op deze kosten.
2. Het is goed voor je (schoon)ouders om onder de mensen te zijn
Door veel tijd met hun kleinkinderen door te brengen, blijven opa en oma vaak fitter. Regelmatig samenzijn met de kleinkinderen houdt hen langer jong van geest en lichamelijk sterk. Daarnaast kan het ook meer zin geven aan het leven.
3. De band tussen je (schoon)ouders en kind is sterk
Regelmatig contact tussen je kind en opa en oma zorgt voor een hechte band en een vertrouwd gevoel. Deze band kan heel bijzonder zijn. Opa en oma zijn namelijk niet de hoofdopvoeders van je kind. Ze zijn waarschijnlijk minder streng dan jij en je partner en wordt er veel plezier gemaakt. Opa en oma zijn een soort speciale vriendjes voor je kind. Dit kan betekenen dat je kleine sommige geheimen of problemen makkelijker deelt met opa en oma dan met jou.
4. Oppassen is gezond
Regelmatig op de kleinkinderen passen verlaagt het risico op Alzheimer en andere cognitieve stoornissen. Dit blijkt uit een Australisch onderzoek van het Women’s Healthy Aging Project onder 500 ouderen tussen de 70 en 103 jaar. Let er wel op dat je opa en oma niet te veel belast met oppasdiensten. Dan kan het juist als stressvol worden ervaren.
5. Je kind leert veel van opa en oma
Ze komen uit een andere tijd en zijn opgegroeid in een andere wereld dan jouw kinderen. Op deze manier kunnen ze leren over vroeger van iemand die het heeft meegemaakt. Ook brengen je (schoon)ouders net weer wat andere normen en waarden bij.
6. Opa en oma houden de familietradities in ere
Sommige familietradities zoals de manier waarop je Kerst viert en welke taart er gebakken wordt op verjaardagen zijn bij opa en oma begonnen. Nauw contact met jullie gezin leidt ertoe dat deze tradities voortgezet worden.
7. Je spendeert meer tijd samen als familie
Als je je kinderen bij je (schoon)ouders onderbrengt, zie je ze automatisch ook vaker. Misschien eten jullie ’s avonds gezellig samen. Je hebt zo meer tijd beschikbaar om samen even de dag door te nemen en bij te kletsen.
8. Opa en oma zijn vaak flexibel
Ze zijn gemakkelijker dan een formele opvang. Als je vastzit in een vergadering of een monsterfile, is dat geen probleem zolang je kinderen bij opa en oma zitten. Die hebben gelukkig geen sluitingstijd en delen geen gele kaart uit als je te laat komt. Een oppasdag omruilen gaat meestal ook soepeler.
9. Opa’s en oma’s die op de kleinkinderen passen maken meer plezier
Door samen met je kinderen spelletjes te doen, te koken, boekjes te lezen of naar de speeltuin te gaan maken ze meer plezier samen met hun kleinkind. Hierdoor wordt het gevoel van geluk vergroot.
10. Meer contact met anderen
Je (schoon)ouders komen meer in contact met andere volwassenen, doordat ze met de kinderen ergens heen gaan. Ze brengen- of halen de kleinkinderen van school of ze gaan vaker naar openbare plekken waar ook andere volwassenen met kinderen zijn. Hierdoor kan het gevoel van eenzaamheid voorkomen worden.
De nadelen van opa en oma als oppas
1. Je (schoon)ouders kunnen zich bemoeien met de opvoeding
Als opa en oma veel oppassen, voelen ze zich verantwoordelijk. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich met de opvoeding gaan bemoeien. Soms staat dit niet in één lijn met jouw ideeën, waardoor er conflicten kunnen ontstaan. Om dit te voorkomen is het goed om duidelijke afspraken te maken met elkaar waar iedereen zich in kan vinden. Probeer ook te bedenken dat een andere manier niet per se meteen een foute manier is.
2. Het oppassen kan zwaar zijn
Het komt regelmatig voor dat opa’s en oma’s het oppassen zwaar vinden. Voor één of meerdere kleinkinderen zorgen kan best intensief zijn. Soms durven ze hier niks over te zeggen, omdat ze jou niet in een lastig parket willen brengen of niet willen teleurstellen. Neem dus zelf het initiatief door het gesprek regelmatig aan te kaarten en te vragen hoe ze het oppassen ervaren.
3. Het kan als een verplichting voelen
Kleinkinderen zijn leuk, maar het moet niet als een verplichting voelen voor je (schoon)ouders. Zij hebben immers hun portie opvoeden en verzorgen al gehad. Door af en toe te vragen of het nog altijd leuk is, geef je de oppas opa- en oma de kans om hier hun mening over te geven.
4. Bij ziekte of vakantie is er geen oppas
Als je (schoon)ouders er even tussenuit gaan, moet je tijdelijk iets anders regelen. Soms lukt dat met hulp van andere familieleden of vrienden, maar mogelijk moet je zelf vrije dagen opnemen om voor je kindje te zorgen.
5. Minder kinderen om mee te spelen
Meestal zijn er bij opa en oma geen (of weinig) andere kinderen om mee te spelen. Op een kinderdagopvang zitten kinderen met leeftijdsgenoten in een groep. Hier kunnen ze van elkaar leren en samen spelen.
Tips bij een oppasopa en -oma
Om het voor beide partijen leuk te houden kan je gebruikmaken van de volgende tips.
Tip 1. Maak duidelijke afspraken
Door duidelijke afspraken te maken met je (schoon)ouders ontstaat er duidelijkheid over jullie voorkeuren in de opvoeding. Denk bijvoorbeeld aan jullie basisregels, het ritme van je kind en de voeding.
Tip 2. Beperk het oppassen tot één of twee dagen
Probeer het oppassen door opa en oma te beperken tot één of twee dagen. Op deze manier blijft het voor hen speciaal om op je kinderen te passen en is het minder belastend. Als het niet anders kan, vraag dan regelmatig hoe ze het oppassen ervaren en of het niet te zwaar is.
Tip 3. Blijf je realiseren dat het niet vanzelfsprekend is
Ben jij één van die mazzelaars die (schoon)ouders heeft die dolgraag willen oppassen? Geniet er dan vooral van. Blijf je echter wel realiseren dat het niet vanzelfsprekend is. Laat je dankbaarheid zien door opa en oma af en toe te verrassen met een bloemetje, etentje of een hele dikke knuffel.
Tip 4. Bepaal een vaste locatie
Vraag je (schoon)ouders welke oppaslocatie hun voorkeur heeft. Misschien moeten ze van ver komen en passen ze graag in hun eigen huis op. Jullie kunnen ook afspreken dat het om de week verandert. Probeer samen eruit te komen wat het beste voor jullie werkt.
Tip 5. Laat je (schoon)ouders lekker opa en oma zijn
Vroeger mocht je waarschijnlijk bij opa en oma net wat meer dan thuis. Het leukste aan kleinkinderen is dat je er vooral van kan genieten en minder hoeft na te denken over de opvoeding. Laat je kind lekker verwennen door opa en oma, daar zijn ze voor!
Tip 6. Accepteer verschillen tussen opvattingen
Misschien hebben jij en je (schoon)ouders verschillende opvattingen over bepaalde onderwerpen. Probeer deze te accepteren en vraag je af of dit echt een belemmering vormt voor de opvoeding van je kind. Als deze direct invloed hebben op de opvoeding, maak het dan bespreekbaar op een respectvolle manier.
Auteur Aurelie Martinaud