Eikenprocessierups: waar moet je op letten?

Wat is de eikenprocessierups?

De eikenprocessierups is een rupsensoort die leeft in eikenbomen. Hij dankt zijn naam aan de manier waarop hij eten zoekt. De rupsen gaan dan in een lange optocht (processie) op pad naar de eikenboom. Hier eten ze van de bladeren.

De rups heeft kleine brandharen op zijn rug die de huid, ogen en luchtwegen van mensen kunnen irriteren. Ze veroorzaken overlast tussen mei en september. Als je kindje gaat buitenspelen, kan hij in contact komen met de brandharen van de rups. Dit kan vervelende klachten geven.

De brandharen van de processierups

De brandharen zijn niet de witte haren die je op de rups ziet zitten. Het zijn microscopische haartjes die je met het blote oog niet kan waarnemen. Ze laten makkelijk los en kunnen door de wind vervoerd worden. Je hoeft dus geen direct contact met een rups te hebben om klachten te krijgen.

Aan de brandharen zitten weerhaakjes, die zich vastzetten in de huid. Bij een lichte aanraking breken ze af, waarbij een eiwit vrijkomt dat jeuk en andere klachten kan veroorzaken. Na het loslaten kunnen de haartjes nog vijf tot zeven jaar lang actief blijven. Wees dus ook voorzichtig met oude nesten die je soms in eikenbomen aantreft.

Eikenprocessierups uitslag

Contact met de brandharen van de eikenprocessierups kan leiden tot uitslag. Deze uit zich in flinke jeuk en rode bultjes of blaasjes op de huid. Het is belangrijk dat je kind niet krabt of wrijft, want daardoor verergeren de klachten.

Andere eikenprocessierups klachten

Naast de jeukende huiduitslag kunnen nog andere klachten optreden. Dit verschilt per persoon en kan zelfs verschillen per keer dat je kindje met de rups in contact komt. Andere klachten kunnen zijn:

• Verkoudheidssymptomen (loopneus, hoesten)
• Kriebel in de keel
• Moeite met slikken
• Misselijkheid en overgeven
• Duizeligheid
• Verhoging of koorts
• Kortademigheid
• Oogklachten
• Algemeen niet lekker voelen (malaise)

Behandeling eikenprocessierups klachten

Doorgaans zijn de klachten na contact met de eikenprocessierups vervelend, maar niet ernstig. Binnen twee weken verdwijnen de symptomen meestal vanzelf. Als je kindje in contact is geweest met de haren van de gevaarlijke rups, kan je de volgende stappen nemen om het leed te beperken:

1. Trek de kleding waar de rupsenharen in zitten uit en was deze op 60 graden
2. Verwijder de haren door plakband op de huid te plakken en daarna los te trekken (strippen)
3. Spoel de huid of ogen goed af met een lauw water of onder de douche
4. Gebruik een zachte crème of mentholpoeder om de jeuk tegen te gaan. Let wel op dat deze geschikt is voor jonge kinderen
5. Trek je kind dunne handschoentjes aan om krabben en wrijven te voorkomen

Wanneer naar de huisarts?

In extreme gevallen kan contact met een brandhaartje van de rups leiden tot ernstige oogontsteking, een allergische reactie en zelfs blindheid. Merk je dat je kleine na het buitenspelen de volgende symptomen laat zien, neem dan contact op met je huisarts:

• Oogklachten, zoals pijnlijke, rode ogen en overmatig in het oog wrijven
• Hoge koorts die niet afneemt
• Koorts bij een kindje jonger dan 3 maanden
• Benauwdheid
• Dikke oogleden, lippen of tong
• Ademhalingsproblemen

Processierups bestrijden

Komt de processierups voor in je eigen tuin, dan kan je deze bestrijden. Het is niet verstandig om dit zelf te proberen. Je kan daarmee schadelijke stoffen in het milieu brengen of schade toebrengen aan je tuin. Bovendien weet je vaak niet zeker of je echt alle rupsen verwijderd hebt.

Bij de gemeente kan je advies inwinnen over de bestrijding van de rupsen. Veel hoveniersbedrijven hebben specialisten op dit gebied in dienst en kunnen ervoor zorgen dat je tuin veilig en verantwoord rupsvrij wordt gemaakt.

Tips

Voorkomen is beter dan genezen, dus is het goed om je kinderen te leren het contact met de processierupsen zoveel mogelijk te vermijden. De volgende tips kunnen daarbij helpen.

• Bedek de huid. Trek je kind lange mouwen en een lange broek aan als hij in een gebied komt waar de rups voorkomt. Zo komen de brandhaartjes niet op zijn huid.
• Let extra op bij warmte. Bij warmte komen de rupsen naar beneden uit de bomen, waardoor de kans op contact groter is.
• Adem door de neus. Als je kindje al wat groter is, kan je hem leren door zijn neus te ademen. Hierdoor is de kans kleiner dat de haartjes zijn luchtwegen irriteren.
• Vermijd eikenbomen. Heb je de keuze tussen spelen in een straat met eikenbomen en een straat zonder, kies dan voor de laatste. De processierups komt alleen voor in eiken.
• Ga uit de wind zitten. De brandharen van de rups kunnen door de wind worden meegevoerd. Ga tijdens een picknick of buitenspelen dus zoveel mogelijk uit de wind zitten.

Lees meer over de eikenprocessierups bij het RIVM >>